Peptydy to związki białkowe zbudowane z reszt aminokwasowych. Powstają one w wyniku reakcji kondensacji aminokwasów, których rodzaj oraz liczba wpływa na właściwości budowanej cząsteczki.
Czym są peptydy?
Białka składają się z dużej liczny aminokwasów powiązanych w łańcuchy wiązaniami peptydowymi. Wiązania te łączą grupę aminową jednego aminokwasu z grupą karboksylową następnego aminokwasu Niektóre białka zawierają dodatkowo lipidy lub węglowodany. Krótsze łańcuchy aminokwasów nazywane są peptydami lub polipeptydami.
Granice między polipeptydami, peptydami a białkami nie zostały dokładnie ustalone. Dla ułatwienia opisu tych związków wyróżnia się:
- peptydy – zawierające od 2 do 10 reszt aminokwasowych;
- polipeptydy – zawierające od 10 do 100 reszt aminokwasowych;
- białka – zawierające powyżej 100 reszt aminokwasowych.
Często stosuje się zamienną nazwę oligopeptydy w stosunku do peptydów. Podsumowując, peptydy to związki organiczne zbudowane z 2-10 reszt aminokwasów, połączonych wiązaniem peptydowym.
Synteza peptydów
Jak wspomniano, peptydy powstają w procesie kondensacji aminokwasów. W jej przebiegu między grupą karboksylową a aminową tworzy się połączenie nazywane wiązaniem peptydowym. W trakcie omawianego procesu powstaje również produkt uboczny, którym jest woda. Ostatecznie ogólne właściwości peptydów zależą od natury tworzących je aminokwasów. Przykładowo, rozpuszczalność aminokwasów zależy od ilości hydrofobowych łańcuchów bocznych.
Budowa peptydów
W budowie peptydów nie wyróżnia się wyłącznie od 2 do 10 reszt aminokwasowych połączonych wiązaniami peptydowymi, choć to właśnie te składowe są najbardziej charakterystyczne. Istotną rolę odgrywa także wiązanie disulfidowe, które powstaje wskutek utlenienia grupy funkcyjnej cysteiny – co zauważa się w cząsteczce insuliny czy oksytocyny. Innym ważnym wiązaniem peptydów jest wiązanie wodorowe. Powstaje w efekcie oddziaływań między atomami tlenu i azotu w jednej cząsteczce a grupami NH i OH w drugiej cząsteczce.
Peptydy w organizmie człowieka
Peptydy pełnią ważną rolę w organizmie człowieka, ponieważ wykazują aktywność fizjologiczną. Są to między innymi:
- glutation – niezbędny do funkcjonowania wielu enzymów;
- tyreoliberyna – stymuluje aktywność wielu hormonów, np. prolaktyny;
- peptydy opioidowe – wykazują właściwości zbliżone do opium;
- neuropeptydy.
Spotkać można również peptydy toksyczne, np. występujące w jadzie zwierząt. Ciekawostką jest, że wiele peptydów znalazło zastosowanie we współczesnej medycynie. Są wykorzystywane np. do produkcji szczepionek.
Peptydy są wszechobecne w organizmie człowieka. Każdy zna insulinę, lecz nie każdy wie, że jest ona peptydem. Jak powszechnie wiadomo, insulina pełni w organizmie wiele ważnych funkcji, między innymi reguluje poziom cukru we krwi. To istotne szczególnie wśród diabetyków. Takich związków jest znacznie więcej, a zaburzenia ich funkcji wiążą się z upośledzeniem pracy wielu układów i tym samym – całego organizmu. Wyróżnia się także peptydy połączone z innymi cząsteczkami, np. lipopeptydy. Potrafią one przenikać w głębsze warstwy skóry i stymulować naturalną syntezę kolagenu oraz elastyny.
Polecane produkty:
|
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
Zostaw komentarz