Kwas octowy (zwany również etanowym) to organiczny związek chemiczny z grupy kwasów karboksylowych. Znajduje obszerne zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu.
Synteza
Proces biosyntezy kwasu octowego stanowi główny element metabolizmu tlenowego bakterii kwasu octowego. Są to nieprzetrwalnikujące pałeczki izolowane z owoców, miodu, octu, roślin uprawnych czy produktów fermentacji alkoholowej.
Substrat tej przemiany – etanol – utleniany zostaje do kwasu octowego, który u niektórych rodzajów bakterii ulega dalszej oksydacji do wody oraz dwutlenku węgla. Taki proces nazywa się utlenianiem kwasu octowego.
Charakterystyka kwasu octowego
To bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu octu. Działa żrąco i łzawiąco. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, alkoholu etylowym, eterze i chloroformie.
Zastosowanie kwasu octowego
Współcześnie na skalę przemysłową związek ten otrzymuje się z acetylenu poprzez aldehyd octowy, który utlenia się katalitycznie tlenem w obecności octanu manganu oraz przez utlenienie etanolu w procesie fermentacji octowej.
Stosuje się go w celach spożywczych, przy czym na produktach oznaczony jest symbolem E 260. Kwas octowy znalazł również zastosowanie w przemyśle farbiarskim, farmaceutycznym i perfumeryjnym. Może być wykorzystywany do produkcji leków, sztucznego jedwabiu oraz włókien syntetycznych. W technice grzewczej może usuwać kamień kotłowy.
Kwas octowy pod postacią kilkuprocentowego roztworu (jako produkt fermentacji octowej) można wykorzystywać jako ocet spożywczy do konserwacji żywności. Ponadto spożywany przez człowieka w takich produktach spożywczych jak wino, piwo, kiszona kapusta, produkty marynowane, jogurty, czekolada, płatki śniadaniowe, wędliny czy napoje energetyczne.
Zatrucie kwasem octowym
Do zatrucia omawianym związkiem może dojść na drodze omyłkowego spożycia, spożycia celem samobójstwa lub podczas kontaktu ze skórą. W dużej dawce – ponad 100 mg – kwas octowy powoduje krwawienia i owrzodzenie błon śluzowych układu pokarmowego. Po spożyciu zauważa się ponadto ból podbrzusza, nudności, wymioty, zapaść krążeniową i niewydolność oddechową. Nadmierne spożycie może spowodować również obrzęk języka, co z kolei jest przyczyną śmierci w wyniku uduszenia.
Ocet w diecie człowieka
Stosowanie octu w codziennej diecie niesie za sobą wiele korzyści. Właściwości tego produktu znajdują zastosowanie w leczeniu bakteryjnego zapalenia jamy ustnej. Dodatkowo warto wspomnieć, że dodatek octu do produktów zawierających jaja, mięso kurczaka czy soczewicę, zmniejsza objawy alergii pokarmowych.
Octy zawierają polifenole, czyli związki o działaniu antyoksydacyjnym. Dzięki temu chronią komórki organizmu przed stresem oksydacyjnym. To z kolei stanowi prewencję wielu chorób i dolegliwości.
Wykazano, że przy cukrzycy ocet normalizuje ilość insuliny we krwi, zapewnia uczucie sytości oraz podnosi wrażliwość na insulinę przy insulinooporności.
Bibliografia
- Kupczewska-Dobecka M., Kwas octowy, Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy, 3/2013.
- Antolak H., Kręgiel D., Bakterie kwasu octowego – taksonomia, ekologia oraz wykorzystanie przemysłowe, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4/2015.
- Antolak H., Kręgiel D., Kwas octowy – składnik żywności funkcjonalnej, Przemysł Spożywczy, 69/2015.
|
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej... |
Zostaw komentarz