Jadłospis na niedrożność jelit powinien być zawsze ustalany przez doświadczonego dietetyka klinicznego w oparciu o zapoznanie się ze wskazaniami lekarza i ewentualnymi wynikami badań pacjenta. Warto jednak samemu wiedzieć co można jeść, a czego lepiej unikać. Dieta jest jedną z najważniejszych elementów terapeutycznych. Jeśli nie będzie przestrzegana, może doprowadzić do zablokowania światła jelita, a nawet jego pęknięcia.

Jadłospis na niedrożność jelit

Co to jest niedrożność jelit?

Niedrożność jelit to inaczej zatrzymanie prawidłowego przepływu treści pokarmowej przez światło jelita. Przyczyn może być wiele – od guzów i blokad mechanicznych, poprzez nieprawidłową czynność jelit wskutek chorób przewlekłych, aż do powikłań pooperacyjnych. Mięśnie gładkie jelit w odcinku z niedrożnością kurczą się odruchowo celem pokonania blokady. Powodują tym samym dolegliwości bólowe o charakterze kolkowym. Bagatelizowana niedrożność jelit może doprowadzić nawet do zatrucia organizmu i śmierci, gdy dojdzie do pęknięcia jelita i rozlania się jego zawartości do wnętrza jamy brzusznej.

Jadłospis na niedrożność jelit

Niedrożność jelit niemal zawsze leczy się chirurgicznie. Wyłącznie realne pozbycie się blokady umożliwia przywrócenie właściwej perystaltyki jelit i tym samym możliwość przesuwania się treści pokarmowej w kierunku odbytnicy. Dieta przed operacją powinna być jak najbardziej lekkostrawna, płynna i półpłynna. Porcje muszą być małe, aby mogły przejść przez światło jelita. 1-2 dni przed operacją pacjent powinien pozostać na czczo. Dotyczy to jednak wyłącznie przypadków, gdy jelita nie są niedrożne, a jedynie nastąpiło zwężenie ich światła. Przy blokadzie i niedrożności jelita zabieg musi być wykonany jak najszybciej, w trybie pilnym. Przed operacją można stosować żywienie drogą dożylną, aby uzupełniać zapotrzebowanie organizmu na najważniejsze składniki odżywcze.

Żywienie dojelitowe

Podczas niedrożności jelit stosuje się 2 rodzaje żywienia, w zależności od stanu zdrowia pacjenta. Pierwszą opcją jest żywienie dojelitowe, gdy lekarz uzyska dostęp do sprawnego odcinka przewodu pokarmowego. Mieszaniny bogate w składniki odżywcze podawane są wówczas bezpośrednio do jelita (w miejscu za niedrożnością, sprawnie ją omijając), np. w formie gastrostomii.

Żywienie drogą dożylną

Drugim sposobem jest żywienie drogą dożylną, podczas którego składniki odżywcze w swojej najprostszej postaci zostają dostarczane bezpośrednio do krwi, a więc z całkowitym pominięciem przewodu pokarmowego. Decyzję o formie żywienia zawsze podejmuje lekarz. Żywienie dojelitowe oraz drogą dożylną może odbywać się także przez pewien czas po operacji niedrożności jelita, zanim tkanki się nie zregenerują.

Jadłospis po operacji niedrożności jelit

Po operacji niedrożności jelit, gdy możliwe okaże się odstawienie żywienia drogą dożylną lub dojelitowego, a lekarz da zielone światło na wprowadzenie tradycyjnej diety, należy zwrócić szczególną uwagę na lekkostrawność posiłków. Początkowo powinny być one półpłynne, bogate w źródła pełnowartościowego białka. Dieta musi być także niskotłuszczowa, dopuszcza się jedynie spożywanie źródeł NNKT w odpowiedniej postaci (np. kawałek ryby morskiej pieczonej bez dodatku tłuszczu). Błonnik pokarmowy wprowadza się stopniowo w 4-5. Dobie po operacji. Przykładowymi możliwymi do spożycia produktami są choćby:

  • jajka na miękko;
  • chude ryby i mięsa przyrządzane bez dodatku tłuszczu;
  • warzywa i owoce z pominięciem tych gazotwórczych, początkowo warto obierać je ze skórek;
  • biały ryż;
  • jasne pieczywo i makarony;
  • chude produkty mleczne.

Potrawy najlepiej gotować na parze, dusić lub piec w folii. Porcje powinny być niewielkie, a spożywane częściej. Należy unikać spożywania produktów intensywnie pobudzających perystaltykę jelit oraz wzdymających. Na zakazanej liście znajdują się więc:

  • warzywa kapustne;
  • groch i fasola;
  • grzyby;
  • dania przetworzone, zawierające sztuczne dodatki, konserwanty i polepszacze smaku;
  • potrawy ostre i solone;
  • pieczywo razowe;
  • grube kasze i ciemne makarony;
  • warzywa strączkowe.

Nie należy również pić gazowanych napojów. Znacznie lepiej sprawdzą się delikatne napary ziołowe i woda mineralna (niegazowana). Woda poprawia trawienie i rozmiękcza treść pokarmową, dlatego należy szczególnie pilnować odpowiedniego nawodnienia organizmu. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto udać się do dietetyka klinicznego, który przygotuje indywidualny jadłospis na niedrożność jelit.

Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Muller-Nothmann S., Żywienie w nieswoistych zapaleniach jelit, Wydawnictwo Falk Foundation, Warszawa 2007.
  2. Dembiński Ł., Banaszkiewicz A., Radzikowski A., Dieta bogatoresztkowa – definicja, korzyści i normy w pediatrii, Pediatria Współczesna, Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka, 12/2010.
  3. Grzymisławski M., Dietetyka kliniczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.