Dieta lekkostrawna stanowi modyfikację podstawowej diety człowieka. Znajduje szerokie zastosowanie, zwłaszcza w ośrodkach i zakładach leczniczych. Powinna pokrywać dobowe zapotrzebowanie energetyczne i jednocześnie dostarczać identycznej ilości składników pokarmowych, jak dieta podstawowa.

Dieta lekkostrawna

Zastosowanie diety lekkostrawnej

Dietę lekkostrawną wykorzystuje się przeważnie w:

  • stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit;
  • nadmiernej pobudliwości jelita grubego;
  • chorobach nowotworowych dróg pokarmowych;
  • schorzeniach infekcyjnych z towarzyszącą gorączką;
  • przewlekłych chorobach układu oddechowego z rozedmą;
  • okresie rekonwalescencji po zabiegach i operacjach chirurgicznych.

Ponadto dieta lekkostrawna jest idealnym rozwiązaniem żywieniowym dla osób w wieku podeszłym oraz chorych długotrwale leżących, u których ma miejsce zaburzenie czynności układu pokarmowego. Celem takiej diety jest dostarczenie choremu wszystkich niezbędnych składników odżywczych, przy ograniczeniu produktów i potraw ciężkostrawnych.

Jak wygląda dieta lekkostrawna?

Różnica między żywieniem osób zdrowych, a wymagających omawianej diety obejmuje wyłącznie dobór produktów, które czynią danie lekkostrawnym. Jednocześnie stosuje się odpowiednie techniki obróbki żywności i przyrządzania posiłków. Potrawy nie mogą długo zalegać w żołądku, ani nie mogą być ostre lub wzdymające. Sporządza się je metodą gotowania w wodzie, na parze lub w naczyniach bez wody. Można również stosować duszenie, obsmażanie bez tłuszczu oraz na ruszcie.

W omawianej diecie ogranicza się podaż błonnika pokarmowego, choć jego niewielka ilość jest konieczna do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego i sprawnego trawienia. Działanie błonnika pokarmowego można jednak zredukować poprzez:

  • obieranie warzyw i owoców (najwięcej tego związku znajduje się w skórce i tuż pod nią);
  • obróbkę termiczną, np. gotowanie;
  • przecieranie przez sito lub miksowanie;
  • stosowanie oczyszczonych produktów zbożowych.

Nie istnieje jednak jedna, określona odgórnie przykładowa dieta lekkostrawna. Powinna być ona zawsze dobrana indywidualnie do pacjenta, biorąc pod uwagę jego wiek, ogólny stan zdrowia i chorobę podstawową.

Przykładowo, w chorobach z towarzyszącą gorączką i u pacjentów wyniszczonych warto zwiększyć wartość energetyczną diety nawet o połowę w porównaniu z wartością kaloryczną osób stosujących normalną dietę. Z kolei osobom otyłym podaż kalorii należy zmniejszyć. W przypadku diety lekkostrawnej stosowanej przy niektórych nieżytach żołądka ogranicza się płyny, aby zapobiegać nadmiernemu rozcieńczaniu kwasu solnego i enzymów trawiennych.

Dieta lekkostrawna a smażenie

Wykorzystywanie tłuszczu do smażenia czy pieczenia jest całkowicie przeciwwskazane, ponieważ tego typu dania zalicza się do bardzo ciężkostrawnych. Można jedynie smażyć jaja na parze, używając masła lub oleju. Dozwolone tłuszcze to:

  • oleje: słonecznikowy, sojowy, kukurydziany i inne bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe i tokoferol;
  • olej rzepakowy bezerukowy – ponieważ zawiera sporą ilość kwasu oleinowego;
  • oliwa z oliwek;
  • masło, śmietana.

Przeciwwskazane produkty

Przy stosowaniu diety lekkostrawnej nie należy spożywać:

  • napojów alkoholowych, płynnej czekolady, napojów gazowanych, mocnej herbaty i mocnej kawy;
  • chleba razowego, pieczywa z otrębami;
  • tłustych wędlin, konserw, salcesonów, smalcu, serków topionych, tłustych serów dojrzewających;
  • zup na wywarach mięsnych, zup pikantnych i zup kapustnych;
  • jaj na twardo;
  • łazanek, grubych makaronów;
  • tłustej wieprzowiny, baraniny, kaczki, gęsi, tłustych ryb, wędzonych mięs i ryb;
  • niektórych warzyw – kapustnych, cebuli, ogórków, rzodkiewek, czosnku, porów;
  • niektórych owoców – gruszek, daktyli, czereśni, owoców marynowanych.

Ponadto przeciwwskazane są niektóre przyprawy, takie jak np. ocet, pieprz, chili, ziele angielskie, gałka muszkatołowa czy liść laurowy. Odpowiednie doprawienie posiłków wymaga zatem eksperymentów z dostępnymi na tej diecie przyprawami.

Podsumowanie

Dieta lekkostrawna to jedna z najczęściej stosowanych diet. Posiłki powinny być smaczne, najlepiej odpowiednio przyprawione łagodnymi przyprawami dozwolonymi przez dietetyka. To bardzo ważne, żeby taka dieta pobudzała i tak upośledzone już łaknienie. Ponadto dobór poszczególnych produktów spożywczych uzależnia się od indywidualnej tolerancji pacjenta.

Zobacz również: Dieta bogatoresztkowa.

Bibliografia

  1. Ciborowska H., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
  2. Jarosz M., Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2011.
Polecane produkty:
Koenzym Q10 w kapsułkach
Naturalny koenzym Q10 od bioalgi posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność), bo aż 500 procent wyższą w porównaniu do konwencjonalnych koenzymów Q10. Wszystko dzięki temu, że ... Zobacz więcej...