Jelito cienkie jest najdłuższą częścią układu pokarmowego. Odpowiada za trawienie pokarmów (białek, węglowodanów i tłuszczy), a także wchłanianie ostatecznych produktów trawienia.
Jak zbudowane jest jelito cienkie?
Pierwszy odcinek dwunastnicy często zwie się opuszką dwunastnicy. To obszar narażony na działanie kwasu przechodzącego z żołądka przez odźwiernik, przez co jest to częste miejsce powstawania wrzodów. Od więzadła wieszadłowego dwunastnica przechodzi w jelito czcze. Przyjmuje się, że 40% górnej części jelita cienkiego nazywane jest jelitem czczym, zaś dolne 60% – jelitem krętym. Nie istnieje bowiem ścisła anatomiczna granica między tymi dwiema częściami.
Miejscem, w którym kończy się jelito cienkie i przechodzi w jelito grube, jest zastawka krętniczo-kątnicza. Za życia jelito cienkie jest krótsze niż u osób zmarłych – po śmierci wydłuża się bowiem i rozluźnia. U osób żyjących długość od odźwiernika do zastawki krętniczo-kątniczej wynosi około 285 cm.
Błona śluzowa
Błona śluzowa jelita cienkiego zawiera pojedyncze grudki chłonne oraz całe pakiety grudek chłonnych, zwane kępkami Peyera. Kępki te lokalizują się przede wszystkim w jelicie krętym po stronie przeciwnej do miejsca przyczepu krezki. Na całej długości jelita cienkiego występują gruczoły jelitowe, natomiast w dwunastnicy występują dodatkowo małe, kanalikowe gruczoły dwunastnicze (gruczoły Brunnera).
Błona śluzowa jelita jest na całej długości pokryta kosmkami. Na 1 mm2 błony znajduje się około 20-40 kosmków. Kosmki pokryte są pojedynczą warstwą komórek nabłonka walcowatego oraz zawierają sieć naczyń włosowatych i chłonnych. Wzdłuż każdego kosmka biegną podłużne i drobne wypustki mięśni gładkich z warstwy podśluzowej. Dodatkowo wolne powierzchnie komórek nabłonka kosmków dzielą się jeszcze na mniejsze mikrokosmki pokryte warstwą glikokaliksu. Jest to bezpostaciowa substancja bogata w cukry i aminocukry.
Zewnętrzna warstwa komórek błony śluzowej jelita pełni ważne funkcje, ponieważ zawiera liczne enzymy biorące udział w procesie trawienia zapoczątkowanym przez enzymy ślinowe, enzymy trzustkowe i sok żołądkowy.
Komórkami nabłonka błony śluzowej jelita są enterocyty. Powstają one z zachowujących aktywność mitotyczną, niezróżnicowanych komórek krypt jelitowych Lieberkuhna. Przemieszczają się one do koniuszków kosmków, gdzie ulegają apoptozie, a następnie złuszczeniu w dużych ilościach do światła jelita.
Na dnie krypt Lieberkuhna znajdują się komórki endokrynne Panetha, które wydzielają defenzyny – peptydy o właściwościach naturalnych antybiotyków. Należy wiedzieć, że defenzyny wydzielane są również przez inne tkanki organizmu.
Śluz jelitowy
Śluz jelitowy jest wydzielany przez powierzchniowe komórki nabłonka na całej długości przewodu pokarmowego – w dwunastnicy przez komórki Brunnera oraz w jelicie cienkim i grubym przez charakterystyczne komórki błony śluzowej. Różne komórki mogą wydzielać odmienne rodzaje śluzu. Skład tej wydzieliny zależy od ogólnego stanu zdrowia. Przykładowo, ulega zmianie w przypadku choroby nowotworowej jelita cienkiego lub wrzodziejącego zapalenia jelit.
Głównym zadaniem śluzu jest ochrona zewnętrznej warstwy komórek błony śluzowej jelita. Dodatkowo zwilża on treść pokarmową oraz zatrzymuje immunoglobuliny.
Jelito cienkie – motoryka
Istotne są 3 rodzaje skurczów błony mięśniowej gładkiej jelita:
- fale perystaltyczne;
- skurcze odcinkowe;
- skurcze toniczne.
Fale perystaltyczne przesuwają treść pokarmową w kierunku jelita grubego. Fale o bardzo dużej intensywności nie występują u ludzi zdrowych, pojawiają się natomiast w przypadku niedrożności jelit. Większość fal perystaltycznych przebiega od początku do końca przewodu pokarmowego, jedynie w okrężnicy zdarzają się niekiedy fale antyperystaltyczne o przeciwnym kierunku.
Skurcze odcinkowe to skurcze okrężne pojawiające się w regularnych odstępach czasu wzdłuż jelita. Zanikają, a następnie pojawiają się w odcinkach znajdujących się między miejscami uprzednio obkurczonymi. Powodują przesuwanie treści pokarmowej zwiększając jej kontakt z błoną śluzową jelita. Są one zapoczątkowane miejscowym zwiększeniem napływu jonów wapnia do komórki.
Z kolei skurcze toniczne trwają względnie długo i powodują oddzielenie poszczególnych segmentów jelita od siebie. Sprzyja to procesom wchłaniania cennych składników odżywczych i ułatwia tym samym trawienie.
Zobacz również: Choroba Leśniowskiego-Crohna.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
|
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej... |
Zostaw komentarz