Śmietana to powszechnie wykorzystywany w Polsce produkt spożywczy powstały z przeróbki śmietanki. Śmietana zawiera bakterie fermentacji mlekowej, dlatego nie tylko dobrze smakuje, ale również wpływa korzystnie na zdrowie konsumenta.

Śmietana

Charakterystyka śmietany

Przede wszystkim nie należy mylić śmietany ze śmietanką. Śmietanka to produkt spożywczy o zwiększonej zawartości tłuszczu. Uzyskuje się go na skutek wirowania mleka, a następnie poddaniu pasteryzacji lub sterylizacji metodą UHT. Śmietanka może być dodatkowo homogenizowana przed pasteryzacją. Z kolei pasteryzację przeprowadza się w temperaturze 93-95 stopni Celsjusza przez około 2 sekundy.

Na rynku można spotkać różne rodzaje tego produktu, np. śmietankę:

  • niskotłuszczową;
  • tłustą;
  • kremową;
  • tortową.

Z kolei śmietanę uzyskuje się przez poddanie śmietanki (pasteryzowanej lub ewentualnie homogenizowanej) ukwaszeniu czystymi kulturami bakterii fermentacji mlekowej. Do produkcji śmietany wykorzystuje się kultury bakterii stosowane do zakwasów maślarskich.

Na rynku można spotkać następujące rodzaje śmietany:

  • niskotłuszczową – 9% lub 12%;
  • tłustą – 18%, 20% lub 24%.

Śmietana to substancja o gęstej, jednolitej konsystencji i jasnokoremowej lub kremowej barwie. Nie może zawierać kłaczków ściętego sernika ani serwatki. Charakteryzuje się lekko kwaskowatym smakiem.

Skład śmietany

Śmietana zawiera bakterie fermentacji mlekowej, którym zawdzięcza większość swoich korzystnych właściwości. Jest dobrym źródłem składników mineralnych, głównie wapnia, potasu, selenu i fosforu, a także witamin. Szczególną uwagę zwraca się na obecność witaminy B2 i witaminy A. Pozostałymi składnikami tego produktu są białka, kwasy tłuszczowe i węglowodany. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby nietolerujące laktozy, ponieważ śmietana zawiera pewne jej ilości.

Wykorzystanie w gastronomii

Śmietana znalazła szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym. Stanowi idealny dodatek do sosów, zup, lodów, ciast i deserów. Można ją spożywać także bez żadnych przeróbek, jako dodatek do pierogów, placków ziemniaczanych czy owoców. W sezonie letnim sporą popularnością w gospodarstwach domowych cieszą się truskawki ze śmietaną i cukrem. Śmietanę można również dodawać do sałatek, jako mniej kaloryczna i mniej tłusta alternatywa majonezu.

Właściwości zdrowotne

Śmietana dostarcza pewnych ilości białka, dzięki czemu może uzupełniać jego niedobory. Ze względu na zawartość białka, minerałów i witamin, jest cennym składnikiem diety osób niedożywionych.

Zaznacza się również korzystny wpływ śmietany na układ pokarmowy i trawienie – głównie ze względu na obecność bakterii fermentacji mlekowej. Spożycie śmietany wspiera czynność naturalnej mikroflory jelitowej, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko wystąpienia biegunek czy zaparć, cenne składniki odżywcze zwiększają swoją biodostępność, a proces trawienia przebiega sprawniej.

Wbrew pozorom po śmietanę mogą sięgać osoby odchudzające się. Często mówi się, że produkt ten powinno się wykluczyć z diety takich osób ze względu na zawartość tłuszczu i sporą ilość kalorii. Śmietana jest jednak produktem, którego nie spożywa się w całości, lecz wykorzystuje łyżkę lub dwie jako dodatek do potraw. Taka ilość nie zaszkodzi, a może nawet pomóc.

Bibliografia

  1. Pluta A., Masło, śmietana – tłuszcz mleczny, Wydawnictwo Związek Prywatnych Przetwórstw Mleka, Warszawa 2006.
  2. Bonczar G., Pustkowiak H., Domagała J., Najgebauer-Lejko D., Sady M., Walczycka M., Wszołek M., Zawartość cholesterolu i profil kwasów tłuszczowych w śmietance i śmietanie z mleka trzech ras krów, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2/2016.
Polecane produkty: