Mikroflora jelitowa to biota bakteryjna jelit, czyli drobnoustroje zasiedlające drogi pokarmowe każdego człowieka. Ważna jest ich odpowiednia ilość i stosunek poszczególnych bakterii względem siebie, ponieważ tylko w konkretnych ilościach i właściwie zachowanych proporcjach, wywołują liczne korzyści zdrowotne dla całego organizmu.

Mikroflora jelitowa

Mikroflora jelitowa – funkcje

Mikroflora jelitowa spełnia w organizmie gospodarza 3 podstawowe funkcje:

  • rozkłada niestrawione resztki pożywienia;
  • syntezuje witaminy;
  • chroni przed zagrożeniem ze strony bakterii chorobotwórczych.

Rozkład niestrawionych składników pożywienia, przede wszystkim skrobi, oligosacharydów, pektyn, peptydów i śluzu, zachodzi w jelitach dzięki odpowiednim bakteriom, które wykorzystują te związki do własnego rozwoju. Produktami rozkładu bakteryjnego są gazy, kwasy i związki o nieprzyjemnym zapachu.

Biosynteza witamin dotyczy:

Są one w znacznych ilościach wytwarzane przez naturalną mikroflorę jelit. Synteza jelitowa pokrywa część zapotrzebowania organizmu na te witaminy. Dlatego długotrwałe przyjmowanie antybiotyków i sulfonamidów działających bakteriobójczo może prowadzić do niedoborów witamin z grupy B, jeśli nie jest połączone z odpowiednią suplementacją preparatami farmaceutycznymi.

Z kolei ochrona przed bakteriami chorobotwórczymi jest jednym z ważniejszych przejawów dobroczynnej działalności rodzimych drobnoustrojów przewodu pokarmowego. Mikroflora jelitowa produkuje substancje takie jak kwas mlekowy, które chronią dolne odcinku przewodu pokarmowego przed zasiedleniem i rozwojem bakterii chorobotwórczych oraz nadmiernym namnażaniem się bakterii gnilnych. Ponadto stymuluje układ immunologiczny do produkcji przeciwciał zwalczających specyficzne patogeny.

Modulacja mikroflory jelitowej

Modulacja mikrobioty jelitowej jest możliwa między innymi z pomocą probiotyków. U osób z zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego, w tym aktywnych fizycznie i sportowców, modulacja ta prowadzi do:

  • zmniejszenia częstości, trwania i stopnia nasilenia objawów ze strony przewodu pokarmowego;
  • zmniejszenia zakażeń górnych dróg oddechowych;
  • obniżenia wartości markerów zapalnych;
  • poprawy parametrów układu oksydoredukcyjnego.

Skład mikroflory jelitowej zdrowych ludzi jest w miarę stabilny, jednak może zostać zaburzony pod wpływem takich czynników jak niewłaściwa dieta, stres, zmiany w perystaltyce i wydzielaniu żółci, stany chorobowe jelit, zabiegi operacyjne w obrębie przewodu pokarmowego, radioterapia czy też stosowanie niektórych leków.

Probiotyki to środki spożywcze, suplementy diety i leki zawierające żywe mikroorganizmy. Po ich spożyciu w określonej ilości przez człowieka zauważa się korzystny skutek zdrowotny. Do najważniejszych probiotyków dostępnych w każdym sklepie należą fermentowane napoje mleczne, jaki również kiszonki.

Zaburzenia mikroflory jelitowej

Zaburzenia w składzie i równowadze mikrobioty mogą prowadzić do stanów zapalnych, takich jak nieswoiste zapalenia jelit, a także do stanów chorobowych jak IBS, nowotwory, alergie, otyłość, cukrzyca, a nawet zaburzenia związane z układem nerwowym.

Badania wykazały, że dysbioza (tj. zakłócenie zrównoważonego składu mikrobioty jelitowej) wiąże się z chorobami żołądkowo-jelitowymi. Co więcej, ostatnie badania sugerują również możliwą rolę mikrobioty w patogenezie kilku zaburzeń mózgu. Pojawiająca się idea mikrobioty jako modulatora fizjologii nerwowej została niedawno zbadana na gruncie koncepcji osi mikrobiota-jelito-mózg. Oś ta reprezentuje złożony model interakcji między drobnoustrojami jelitowymi a mózgiem. Z całą pewnością zauważa się różnicę w składzie mikroflory jelitowej osób zdrowych a osób z różnymi chorobami. Zaburzenia w składzie mikroflory jelitowej są niespecyficzne i zwykle charakteryzują się wzrostem liczby drobnoustrojów w jelicie cienkim, zwłaszcza bakterii tlenowych, enterobakterii i streptokoków, a także redukcją bifidobakterii w jelicie grubym.

Podsumowując, homeostaza, a właściwie chwiejna równowaga mikrobiomu jest niezwykle ważna w kontekście utrzymania zdrowia gospodarza. Wszystkie zmiany w składzie tej mikroflory określa się mianem dysbiozy. Mogą się one wiązać z pojawieniem się objawów chorobowych.

Bibliografia
  1. Grzymisławski M., Dietetyka kliniczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.
  2. Frączek B., Krzywański J., Krzysztofiak H., Dietetyka sportowa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.
  3. Kołodziejczyk P., Probiotyki w antybiotykoterapii, Gazeta Farmaceutyczna, 2/2016.
  4. Bean A., Żywienie w sporcie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2017.
Polecane produkty:
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej...