Zaburzenia motoryki jelit to częsty problem dotykający ludzi w każdym wieku. Wiążą się z występowaniem nieprzyjemnych dolegliwości związanych głównie z układem pokarmowym (biegunki, nudności, bóle brzucha, zaparcia itd.). Mogą mieć podłoże patologiczne lub wynikać z nieodpowiedniego stylu życia. W momencie wystąpienia dolegliwości jelitowych warto udać się do lekarza rodzinnego, który w razie potrzeby da pacjentowi skierowanie do gastroenterologa.

Zaburzenia motoryki jelit

Motoryka jelit – co to jest?

Motoryka jelit, zwana również perystaltyką jelit, to mimowolne odruchy nerwowo-mięśniowe, powodujące przesuwanie się treści pokarmowej wzdłuż przewodu pokarmowego, w kierunku odbytu. W jelicie cienkim pojawiają się 2 rodzaje skurczy: odcinkowe i perystaltyczne. Są one stymulowane przez hormony takie jak gastryna i insulina, hamowane zaś przez hormony sekretyna i glukagon. Motoryka jelit obejmuje jednak nie tylko jelito cienkie, ale także jelito grube, gdzie dodatkowo zachodzą skurcze masowe i propulsywne.

Dzięki prawidłowej motoryce jelit możliwe jest przesuwanie treści pokarmowej, a co się z tym wiąże – jej dokładne trawienie. W efekcie organizm jest w stanie wyłapać z pożywienia cenne składniki odżywcze, a resztki pokarmowe nie zalegają w układzie pokarmowym lecz są po pewnym czasie wydalane wraz z kałem.

Zaburzenia motoryki jelit – przyczyny

Istnieje wiele przyczyn zaburzeń perystaltyki jelit, mogą mieć one podłoże emocjonalne, wówczas wynikają z nadmiernego stresu, mobilizacji do działania czy strachu. Uczucia te prowadzą do zahamowania czynności układu współczulnego, a więc i zatrzymania motoryki jelit. Pod wpływem stresu najczęściej pojawiają się nerwobóle żołądka oraz biegunka stresowa. Także przyjmowanie niektórych leków może powodować zaburzenia motoryki jelit. Mowa głównie o preparatach żelaza oraz antybiotykach, które negatywnie oddziałują na mikroflorę jelitową. Do pozostałych możliwych przyczyn zaliczamy choroby takie jak:

Zaburzenia motoryki jelit mogą pojawiać się również u niemowląt i noworodków. Najpierw w związku z przystosowywaniem się układu pokarmowego do mleka matki, następnie zaś w momencie rozszerzania diety, gdy układ pokarmowy otrzymuje zupełnie inne, nowe bodźce.

Zaburzenia motoryki jelit – objawy

Zaburzenia motoryki jelit objawiają się najczęściej różnego rodzaju dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, takimi jak:

Objawy w dużej mierze zależą od rodzaju zaburzeń. Najczęściej spotyka się zmniejszoną perystaltykę jelit, co może wiązać się zarówno z chorobami i stanami patologicznymi, jak i siedzącym trybem życia. Głównym objawem są wówczas zaparcia, uczucie zalegania mas kałowych w organizmie oraz bóle brzucha. Nadmierna perystaltyka jelit objawia się bólami brzucha i występowaniem biegunek, z kolei całkowite zahamowanie perystaltyki to stan zagrażający życiu, wymagający natychmiastowej interwencji lekarskiej. Do zaburzeń perystaltyki jelit zaliczamy także perystaltykę wsteczną, objawiającą się wymiotami.

Leczenie zaburzeń motoryki jelit

Diagnostyką i leczeniem zaburzeń motoryki jelit zajmuje się lekarz gastroenterolog. Podstawą jest zdiagnozowanie przyczyny dolegliwości, dlatego konieczne jest wykonanie podstawowych badań. Zwykle są to:

  • badania krwi i moczu;
  • ocena palpacyjna powłok brzusznych ze szczególną uwagą poświęcaną miejscom tkliwym i bolesnym;
  • USG jamy brzusznej;
  • kolonoskopia;
  • gastroskopia.

Najczęściej zaburzenia wiążą się z nieodpowiednim stylem życia, wówczas wystarczy zadbać o odpowiednią dietę – zwykle lekkostrawną, bogatą w błonnik pokarmowy, witaminy i minerały, nawodnienie organizmu, unikanie stresu, wysypianie się oraz regularną aktywność fizyczną. Jeśli to możliwe należy odstawić leki powodujące zaburzenia perystaltyki jelit. Podczas antybiotykoterapii należy pamiętać o jednoczesnym przyjmowaniu probiotyków.

Jeśli jednak podczas badań zostanie zdiagnozowana jakakolwiek choroba, należy jak najszybciej rozpocząć jej leczenie. Wszelkie guzy i perforacje jelit są wskazaniem do operacji. W przypadku cukrzycy należy dążyć do ustabilizowania glikemii, zaś w przypadku chorób tarczycy do ustabilizowania gospodarki hormonalnej. Choroby o podłożu psychicznym wymagają konsultacji z psychologiem, zaś bez względu na schorzenie należy skonsultować się z dietetykiem. Ułoży on dietę adekwatną do aktualnych potrzeb organizmu i zdiagnozowanej jednostki chorobowej.

Polecane produkty:
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej...

Bibliografia

  1. Adrych K., Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych, Varia Medica, 2/2019.
  2. Weterle-Smolińska K., Banasiuk M., Dziekiewicz M., Ciastoń M., Jagielska G., Banaszkiewicz A., Zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego u chorych na jadłowstręt psychiczny – przegląd piśmiennictwa, Psychiatria Polska, 4/2015.
  3. Maślany A., Kalicki B., Rustecka A., Jung A., Najczęstsze zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u niemowląt i ich związek z żywieniem, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6/2010.