Niestrawność to charakterystyczna dolegliwość żołądkowa pojawiająca się najczęściej po spożyciu tłustych, ciężkostrawnych posiłków, zwłaszcza w dużej ilości. Nie jest to choroba, a jedynie zespół dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Nie mniej jednak znacznie obniża komfort życia codziennego, może też wskazywać na toczące się choroby.

Niestrawność

Co to jest niestrawność?

Istnieje medyczna definicja niestrawności, która określa ten stan jako lekkie podrażnienie przewodu pokarmowego pochodzenia bakteryjnego lub toksycznego, przejściową niewydolność trawienną lub zaburzenia fermentacyjne spowodowane zaburzeniem naturalnej flory bakteryjnej jelita.

Z czego wynika niestrawność?

Główną przyczyną niestrawności są błędy dietetyczne, czyli spożywanie:

  • nadmiernej ilości pokarmów ciężkostrawnych;
  • posiłków tłustych i fast-foodów;
  • pokarmów obciążających układ pokarmowy ze względu na obróbkę, np. dania smażone.

Do pokarmów ciężkostrawnych możemy zaliczyć tłuszcze zwierzęce, rośliny strączkowe oraz produkty z dużą ilością konserwantów. Niekorzystne jest objadanie się, spożywanie pokarmów zbyt szybko oraz jedzenie, gdy są one zbyt gorące czy pikantne. Do przyczyn niezwiązanych z dietą zalicza się:

  • zaburzenia czynności wątroby;
  • wydzielanie niedostatecznej ilości soków trawiennych;
  • zaburzenia produkcji i wydzielania żółci;
  • patologie w obrębie naturalnego środowiska mikrobiologicznego przewodu pokarmowego.

Najsilniejsze objawy zauważa się wówczas, gdy jednocześnie odnotowuje się kilka przyczyn niestrawności.

Czynniki ryzyka

Wykazano, że niektóre osoby są bardziej narażone na występowanie objawów niestrawności niż inne. Przede wszystkim omawiane dolegliwości dotyczą osób żyjących w stresie, z nadwagą i otyłością oraz prowadzących siedzący tryb życia. Czynnikami sprzyjającymi występowaniu niestrawności są również nadmierne spożycie alkoholu i palenie papierosów.

Objawy niestrawności

Objawy niestrawności pojawiają się najczęściej po 2-3 godzinach od momentu spożycia posiłku. Charakterystyczne są wówczas:

  • uczucie przepełnienia;
  • brak apetytu;
  • nudności, niekiedy wymioty;
  • odbijanie;
  • zgaga i uczucie palenia w przełyku;
  • rozbicie;
  • ogólne osłabienie i obniżenie nastroju;
  • niekiedy stan podgorączkowy.

Objawy niestrawności są zbliżone do objawów dyspeptycznych, wskazujących np. na chorobę refluksową przełyku. Niestrawność spowodowana spożyciem posiłku nie powinna trwać długo – jeśli objawy trwają jeden dzień, nie są powodem do niepokoju. Jednorazowa sytuacja niestrawności także nie powinna przysparzać zmartwień. Problemem jest sytuacja, gdy niestrawność przyjmuje długotrwałą postać i utrzymuje się powyżej 3 tygodni.

Jak leczyć niestrawność?

Jednorazowe, rzadkie epizody niestrawności można skutecznie minimalizować domowymi sposobami. Najważniejsza jest tutaj modyfikacja diety. Miejmy na uwadze, że niestrawność jest swoistym sygnałem organizmu, że coś jest nie tak. Otrzymując taką informację należy zrobić wszystko, aby zapewnić ustrojowi wewnętrzną równowagę. Do domowych sposobów na niestrawność należą:

  • środki dostępne w aptece o działaniu rozkurczowym, zobojętniającym środowisko żołądka czy wzmagającym wydzielanie żółci;
  • picie wolnymi łykami naparów ziołowych, szczególnie z mięty, melisy, imbiru, kopru włoskiego czy mniszka lekarskiego;
  • wypicie szklanki wody z rozpuszczoną łyżeczką sody oczyszczonej (celem zneutralizowania działania kwasów żołądkowych);
  • suplementacja probiotykami;
  • powolne spożywanie pokarmów lekkostrawnych z dokładnym przeżuwaniem każdego kęsa;
  • spożycie ostatniego posiłku 3 godziny przed snem;
  • unikanie: serów dojrzewających, warzyw strączkowych i cebulowych, kapusty, słodyczy, kawy i cukrów prostych.

Jeśli niestrawność jest przewlekła, należy szybko zmodyfikować swój jadłospis – najlepiej, aby zmiany dietetyczne były przestrzegane przez dłuższy czas lub nawet przez całe życie. Przez pierwsze 2-3 dni należy jeść jedynie niewielką ilość czerstwego pieczywa, kaszę manną, ryż gotowany na wodzie. Jednocześnie warto pić wspomniane wyżej napary. Po tych kilku dniach można powrócić do „normalnego” jedzenia mając na uwadze, aby posiłki były lekkostrawne. Warto udać się do lekarza, który wykluczy ewentualną obecność chorób takich jak wrzody żołądka czy niedrożność jelit.

Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Kędzia B., Hołderna-Kędzia E., Możliwości wykorzystania miodu i ziół w chorobach żołądka i jelit, Herbalism, 1/2018.
  2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.