Wymioty to pojęcie określające gwałtowne wydalanie przez usta zawartości żołądka, co następuje przy pomocy mięśni klatki piersiowej oraz brzucha. Wymioty zazwyczaj poprzedzone są nudnościami, czyli subiektywnym odczuciem konieczności zwymiotowania.

wymioty

Fizjologia powstawania wymiotów

Odruch wymiotny pozostaje pod kontrolą dwóch ośrodków:

  • wymiotnego, zlokalizowanego w rdzeniu przedłużonym;
  • tak zwanej strefy chemoreceptorowej (spustowej), zlokalizowanej na dnie komory IV.

Ośrodek wymiotny dostaje bodźce z:

  • narządów jamy brzusznej i klatki piersiowej, drogą dośrodkowych włókien nerwowych;
  • narządu przedsionkowego umiejscowionego w uchu środkowym;
  • ośrodków korowych – włókna korowo-opuszkowe;
  • strefy chemoreceptorowej.

Narząd przedsionkowy odgrywa istotną rolę w pojawianiu się wymiotów związanych w ruchem (choroba lokomocyjna), natomiast ośrodki korowe – w występowaniu wymiotów wynikających z ekspozycji na określone bodźce zapachowe, smakowe oraz wzrokowe.

Z czego wynikają wymioty?

Wymioty nie są objawem specyficznym – mogą towarzyszyć wielu jednostkom chorobowym oraz stanom fizjologicznym. Mogą towarzyszyć następującym chorobom:

  • udar słoneczny;
  • zawał serca;
  • grypa;
  • zatrucie pokarmowe;
  • zespół jelita drażliwego;
  • nadwrażliwość pokarmowa;
  • nowotwory;
  • choroba refluksowa przełyku;
  • wrzody żołądka;
  • choroba morska i lokomocyjna;
  • zakażenia infekcyjne układu moczowo-płciowego;
  • nadczynność lub niedoczynność przytarczyc;
  • migrena;
  • bulimia, choroby o podłożu psychicznym;
  • guzy mózgu.

Mogą towarzyszyć również stanom fizjologicznym, w tym:

  • ciąży – zwłaszcza w I trymestrze;
  • niedożywieniu, głodzeniu się;
  • przedawkowaniu suplementacji witaminowej;
  • nadużyciu alkoholu;
  • przejedzeniu się.

Wymioty bardzo często są skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków, zwłaszcza glikokortykosteroidów, cytostatyków, środków hormonalnych i diuretyków. Są nieodłącznym elementem chemioterapii, a często i radioterapii.

Jak objawiają się wymioty?

Każdy z pewnością wie jak wyglądają wymioty. W diagnostyce należy uwzględnić czas trwania wymiotów, czas pomiędzy posiłkiem a wystąpieniem incydentu, jak również charakter wymiocin wraz z objawami towarzyszącymi. Podstawowy podział wyróżnia wymioty:

  • ostre (1-2 dni) – najczęściej wywołane przez choroby infekcyjne, leki, toksyny egzogenne (alkohol, grzyby) lub endogenne (mocznica, ketonowa kwasica cukrzycowa);
  • przewlekłe (powyżej 7 dni) – są objawem długotrwale utrzymujących się chorób, w tym psychicznych.

Wymioty objawiają się jako wyrzucanie treści pokarmowej z żołądka przez przełyk i usta, czemu często towarzyszą bóle głowy, bóle brzucha, nudności i zgaga. Częste powikłania przewlekłych wymiotów to odwodnienie, niedożywienie i linijne pęknięcia błony śluzowej w okolicy połączenia żołądkowo-przełykowego. W przypadku niektórych, ciężkich i przewlekłych wymiotów może wystąpić pęknięcie ściany przełyku, określane jako zespół Boerhaavego.

Jak leczyć wymioty?

Aby skutecznie wyleczyć wymioty należy wpierw znaleźć ich przyczynę. Przykładowo, w przypadku infekcji bakteryjnych konieczne będzie przyjmowanie antybiotyków, zaś w przypadku infekcji wirusowych – środków zwalczających wirusy. Na chorobę lokomocyjną nie ma leków, jednak można sięgnąć po metody relaksacyjne, ziołolecznictwo i terapię behawioralną. Z kolei w przypadku ciąży jedynym rozwiązaniem jest przeczekanie okresu wzmożonych nudności i wymiotów, warto także spróbować pomocy osteopaty.

Przy wymiotach należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu, a także o regularnym spożywaniu posiłków. Potrawy powinny być lekkostrawne i bogate w minerały oraz witaminy. Warto popijać napary ziołowe zmniejszające konieczność wymiotów (np. melisa, mięta, imbir), a także napoje osmotyczne uzupełniające niedobory minerałów. Dobrym rozwiązaniem jest przyjmowanie probiotyków. Wykazano, że w wielu przypadkach probiotykoterapia wystarczy do zlikwidowania wymiotów lub zmniejszenia ich częstotliwości. Dodatkowo mikroflora bakteryjna jelit będzie chroniona.

Polecane produkty:
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej...

Bibliografia

  1. Kawecki A., Krzakowski M., Nudności i wymioty związane z chemioterapią i radioterapią, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 2/2018.
  2. Mokrowiecka A., Małecka-Panas E., Nudności i wymioty, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6/2010.
  3. Stańczyk-Przyłuska A., Jak różnicować wymioty u noworodków i niemowląt? Część II. Gastroenterologiczne i alergologiczne przyczyny wymiotów, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10/2014.
  4. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.