Nudności to nieprzyjemne, niebolesne, subiektywne uczucie potrzeby zwymiotowania. Stanowi typowy element złego samopoczucia. Tuż obok wymiotów i zgagi jest najbardziej typowym objawem niestrawności i problemów żołądkowo-jelitowych.

Nudności

Czym są nudności?

W pierwszej kolejności należy zdefiniować różne stany, które mogą być mylnie uznawane za nudności. Są to:

  • wymioty – gwałtowne wyrzucanie treści pokarmowej z żołądka przez usta, wskutek silnych skurczów mięśni brzucha i klatki piersiowej;
  • regurgitacja – przemieszczanie się treści żołądkowej do jamy ustnej bez wysiłku i bez odruchów typowych dla wymiotów;
  • ruminacja (przeżuwanie) – żucie i połykanie pokarmu cofającego się z żołądka do jamy ustnej wskutek świadomego zwiększenia ciśnienia w jamie brzusznej w kilka minut po zjedzeniu lub w trakcie jedzenia.

Nudności i wymioty mogą występować niezależnie od siebie, ale najczęściej są ze sobą powiązane. Nierzadko towarzyszą innym objawom dyspeptycznym, takim jak ból w nadbrzuszu, zgaga, odbijanie i jadłowstręt.

Przyczyny nudności

Nudności i wymioty powstają wskutek zarówno bodźców fizjologicznych, jak i patologicznych. Jako odruch fizjologiczny mają znaczenie w ostrych zatruciach i innych sytuacjach klinicznych, ponieważ chronią organizm przed szkodliwymi substancjami, które zostały połknięte. Zazwyczaj jednak przewlekłe nudności i wymioty wskazują na obecność chorób przewodu pokarmowego lub innych narządów. Do najczęstszych przyczyn występowania objawu zalicza się:

  • przyjmowanie niektórych leków – cytostatyków, immunosupresyjnych, NLPZ, antybiotyków, diuretyków, środków hormonalnych;
  • choroby ośrodkowego układu nerwowego – migrena, krwawienie wewnątrzczaszkowe, nowotwory, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, choroby psychiczne, patologie błędnika (w tym również choroba lokomocyjna);
  • choroby przewodu pokarmowego – nieżyt żołądka, zatrucie pokarmowe, nadwrażliwość pokarmowa, niedrożność jelita cienkiego, zespół jelita drażliwego, zapalenie wyrostka robaczkowego;
  • upośledzenie przemiany materii i zaburzenia pracy układu endokrynnego – przełom tarczycowy, przełom nadnerczowy;
  • choroby układu moczowego – mocznica, kolka nerkowa, odmiedniczkowe zapalenie nerek;
  • ciążę;
  • hiperwitaminozę w odniesieniu do witaminy D lub witaminy A;
  • przewlekłe głodzenie;
  • przebyte operacje;
  • chemioterapię i radioterapię;
  • zawał serca;
  • nadużywanie alkoholu.

Jak widać, przyczyn występowania omawianej dolegliwości jest wiele. Nie można więc uznać tego objawu za swoisty w stosunku do żadnej choroby czy stanu fizjologicznego. Nudności mogą wskazywać na poważne patologie, jak również zupełnie naturalne stany fizjologiczne – np. ciąża lub sytuacja nadmiernego stresu.

Objawy nudności

Nudności określa się jako konieczność pilnego zwymiotowania, nie jest to jednak jedyny objaw tego stanu. Zazwyczaj nudnościom towarzyszą: ślinotok, spadek ciśnienia tętniczego wraz z bradykardią oraz bladość powłok skórnych. Nierzadko obserwuje się także nadmierną potliwość.

Jak leczyć nudności?

W pierwszej kolejności należy zdiagnozować przyczynę dolegliwości. Tylko prawidłowa diagnostyka umożliwi skuteczną terapię. Na początku zaleca się spróbowanie metod zachowawczych, które w zależności od przyczyny obejmują:

  • unikanie zapachów, potraw czy obrazów wywołujących nudności;
  • spożywanie małych objętościowo posiłków;
  • akupunkturę lub akupresurę;
  • metody relaksacyjne, umożliwiające wyciszenie się;
  • modyfikację diety – unikanie potraw ciężkostrawnych, a włączenie do niej probiotyków;
  • ziołolecznictwo – np. powolne picie naparu z mięty czy naparu z dodatkiem imbiru.

Leczenie farmakologiczne obejmuje stosowanie różnych leków przeciwwymiotnych. Wybór środka jest uzależniony od ustalonej lub prawdopodobnej przyczyny nudności i wymiotów, a także mechanizmu działania leku. Do podstawowych leków należą: metoklopramid i haloperydol. Ponadto stosuje się hioscynę, lewomepromazynę, prochlorperazynę i inne.

Polecane produkty:
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej...

Bibliografia

  1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
  2. Kalinka-Warzocha E., Warzocha K., Zasady profilaktyki nudności i wymiotów indukowanych chemioterapią i radioterapią u chorych leczonych z powodu nowotworów układów krwiotwórczego i chłonnego, Hematologia, 4/2014.
  3. Mokrowiecka A., Małecka-Panas E., Nudności i wymioty, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6/2010.