Kolonoskopia to badanie polegające na wprowadzeniu przez odbyt specjalnego wziernika, dzięki któremu można obejrzeć całe jelito grube. Służy do tego cienki i giętki instrument zwany kolonoskopem, o długości nawet do 2 metrów. Wskazaniami do badania są głównie podejrzenie lub terapia dolegliwości dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
Jak wygląda kolonoskopia?
Do badania instrumentem sztywnym (rektoskopia) najlepiej ułożyć pacjenta w pozycji kolankowo-łokciowej, co powoduje prostowanie się okrężnicy esowatej. Do kolonoskopii pacjenta należy natomiast ułożyć w pozycji leżącej na lewym boku z nogami podkurczonymi. Podczas badania mogą być przydatne zmiany pozycji badanego, zwłaszcza jeżeli są trudności z wprowadzeniem kolonoskopu do dalszych części okrężnicy.
Badanie rozpoczyna się od dokładnego obejrzenia okolicy odbytu w celu stwierdzenia zmian okołoodbytowych (ropnie, przetoki, pęknięcia, guzki krwawnicze), a następnie badania palcem per rectum. Jako środka zwilżającego można użyć żelu z lidokainą, który wykazuje działanie znieczulające. Końcówkę endoskopu wprowadza się bardzo ostrożnie, zaś sam endoskop można przesuwać w głąb tylko wtedy, gdy widoczne jest światło jelita (podczas wdmuchiwania powietrza). Należy unikać popychania endoskopu na siłę, zwłaszcza gdy kocówka przylgnęła do ściany jelita, gdyż prowadzi to do tworzenia się pętli i jest bolesne. W takiej sytuacji należy wycofać instrument wdmuchując równocześnie powietrze.
Jak przygotować się do badania?
Przez około 2 doby przed badaniem należy stosować dietę płynną. Zaleca się zastosowanie doustnych leków przeczyszczających w dniu poprzedzającym badanie, ewentualnie także rano w dniu badania. Niekiedy kolonoskopia wymaga głębszej sedacji lub znieczulenia ogólnego – wówczas wszelkie zalecenia otrzymuje się od lekarza.
Kolonoskopia – wskazania
Kolonoskopię możemy podzielić na diagnostyczną oraz terapeutyczną. W pierwszym przypadku najczęstszymi wskazaniami są:
- podejrzenie raka jelita grubego;
- niedokrwistość z niedoboru żelaza o niejasnej etiologii;
- ocena zasięgu zmian we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego;
- podejrzenie choroby Leśniowskiego i Crohna;
- badania przesiewowe w zdrowej populacji w kierunku polipów i wczesnego raka;
- istotna klinicznie biegunka o niejasnej przyczynie (z pobraniem wycinków nawet, jeśli się nie stwierdzi zmian makroskopowych.
Natomiast kolonoskopię terapeutyczną wykonuje się z następujących wskazań:
- usuwanie polipów;
- hamowanie krwawień z malformacji naczyniowych, owrzodzeń i guzów;
- usuwanie ciał obcych;
- poszerzanie zwężeń.
Przy podejrzeniu wrzodziejącego lub rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego albo w celu oceny żylaków czy szczeliny odbytu zamiast kolonoskopii można wykonać fiberosigmoidoskopię lub (coraz rzadziej wykorzystywaną) rektoskopię sztywnym wziernikiem. Smoliste stolce rzadko są wskazaniem do kolonoskopii, bo prawie zawsze stanowią objaw krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, a nie z dolnego.
Kolonoskopia – przeciwwskazania
Kolonoskopia jest stosunkowo bezpiecznym, choć bardzo nieprzyjemnym badaniem. Mimo tego stanowi ingerencję w organizm, dlatego wyróżnia się kilka przeciwwskazań do jej wykonania. Są to głównie:
- zator płucny;
- podejrzenie perforacji jelita;
- niedrożność mechaniczna jelit;
- ciąża w II i III trymestrze;
- ciężkie stany zapalne jelit;
- duży tętniak aorty.
O kwalifikacji pacjenta do badania zawsze decyduje lekarz po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu i ewentualnych badań dodatkowych.
Polecane produkty:
Koenzym Q10 w kapsułkach
Naturalny koenzym Q10 od bioalgi posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność), bo aż 500 procent wyższą w porównaniu do konwencjonalnych koenzymów Q10. Wszystko dzięki temu, że ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Przygotowanie jelita do kolonoskopii: Zalecenia Europejskiego Towarzystwa Endoskopii Przewodu Pokarmowego, Gastroenterologia Kliniczna, 2/2013.
Zostaw komentarz