Stres to stan organizmu wywołany niespecyficznymi czynnikami psychologicznymi lub fizycznymi. Uważa się go za normalne zjawisko fizjologiczne. Jednak nadmierne, przewlekłe narażenie na czynniki stresogenne bez okresów odprężenia może prowadzić do wyczerpania i powstawania stresu negatywnego (tzw. dystresu).

Stres

Stres – przyczyny

Stres może być wywołany czynnikami takimi jak:

  • hałas;
  • konflikty w pracy, rodzinne lub z innymi osobami;
  • przepracowanie;
  • zbyt mała ilość snu;
  • przewlekła choroba własna lub bliskiej osoby;
  • śmierć bliskiej osoby;
  • problemy finansowe.

Czynniki wywołujące stres nazywa się powszechnie stresorami. Są one bardzo indywidualne, ponieważ każdy człowiek inaczej reaguje na poszczególne sytuacje i czynniki. Dla jednej osoby ogromnym stresem będzie mieszkanie obok głośnych sąsiadów, zaś innej osobie nie będzie to przeszkadzać. Innym przykładem mogą być wystąpienia publiczne, które dla niektórych stanowią traumę, zaś dla innych są okazją do zaprezentowania siebie.

Stres w niektórych przypadkach jest pozytywny. Dzięki niemu człowiek zyskuje motywację do działania. To właśnie dzięki niemu ludzie w pradawnych czasach mogli przeżyć – w stresujących okolicznościach aktywował się układ współczulny, który motywował do działania (wówczas: polowania lub ucieczki).

Problemem jest, jeśli stres trwa bardzo długo lub jest dla danej osoby zbyt duży.

Objawy stresu

Psychologicznymi objawami stresu o podłożu psychosocjalnym są:

Ponadto występuje zwiększona podatność na różnego rodzaju infekcje, w efekcie obniżenia ogólnej odporności organizmu. Zauważa się również upośledzenie wydolności tak fizycznej, jak i umysłowej. Stres negatywny potęguje rozwój i progresję takich zaburzeń, jak:

  • alergie;
  • syndrom wypalenia zawodowego;
  • depresja;
  • nadciśnienie tętnicze;
  • choroba wieńcowa;
  • nowotwory;
  • migrena;
  • nadmierne przybieranie na masie;
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe.

Nadmierny bądź przewlekły stres powoduje zaburzenie równowagi wewnętrznej organizmu, zwanej homeostazą. Zauważa się powstawanie stresu oksydacyjnego, czyli braku równowagi między powstającymi reaktywnymi formami tlenu a zdolnością organizmu do ich eliminacji. Gromadzące się w organizmie wolne rodniki tlenowe nie tylko powodują wyżej wymienione objawy i choroby, ale również wpływają negatywnie na wygląd zewnętrzny, ponieważ ich nadmiar między innymi przyczynia się do przyspieszenia starzenia tkanek. Szczególnie widać to po stanie włosów i skóry. Włosy stają się matowe, łamliwe i wypadają, natomiast skóra staje się sucha i znacznie szybciej tworzą się zmarszczki.

Jak radzić sobie ze stresem?

W celu zachowania zdrowia i urody, a także dobrego samopoczucia, w pierwszej kolejności należy usunąć z życia stresory, czyli przyczyny nadmiernego stresu. Dla każdej osoby może to być coś innego. Jeśli kłopoty zdrowotne i złe samopoczucie wiążą się z nadmiernym stresem w pracy, warto pomyśleć nad jej zmianą. Należy pamiętać, że zdrowie mamy tylko jedno, a w życiu chodzi o cieszenie się każdą chwilą. Nie warto tracić zdrowia dla pracy, w której źle się czujemy. Z kolei jeśli przyczyną stresu są problemy zdrowotne, warto wdrożyć jak najkorzystniejszą terapię, a w niektórych przypadkach skorzystać z pomocy psychoterapeuty. Porady psychologiczne są korzystne w każdym przypadku nadmiernego stresu w życiu.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na odpowiedni styl życia. Warto spożywać nieprzetworzone posiłki bogate w świeże owoce i warzywa oraz złożone węglowodany. Zaleca się spożywanie posiłków o określonych godzinach. Jednocześnie należy zrezygnować z alkoholu, kawy, słodyczy i papierosów – bądź w jak największym stopniu ograniczyć te produkty.

Zobacz również: Probiotyki na odporność.

Regularna aktywność fizyczna, najlepiej na świeżym powietrzu, powinna być wykonywana 3 razy w tygodniu, przy czym spacery są wskazane każdego dnia. Dodatkowo należy zadbać o odpowiednią ilość snu oraz relaks każdego dnia. Warto spróbować jogi czy akupunktury.

Niekiedy najlepszym rozwiązaniem jest samotny, kilkudniowy wyjazd w zaciszne miejsce (morze, góry, jeziora) z dala od ludzi. W nowych okolicznościach człowiek patrzy na własne życie z innej perspektywy, dzięki czemu może odnaleźć rozwiązania swoich problemów.

Antyoksydanty

Na rynku dostępnych jest wiele produktów spożywczych bogatych w antyoksydanty, czyli związki działające przeciwutleniająco. Posiadają one zdolność do eliminowania wolnych rodników tlenowych i przez to normalizują stres oksydacyjny.

Do takich produktów zalicza się przede wszystkim owoce i warzywa, zwłaszcza świeże. Antyoksydantami są również:

Sporą ilość związków przeciwutleniających zawiera również spirulina, którą można suplementować każdego dnia. Jednym z silniejszych antyoksydantów jest koenzym Q10. W przypadku nadmiernego stresu ważna jest nie tylko odpowiednia dieta, ale również suplementacja.

Bibliografia

  1. Grober U., Mikroskładniki odżywcze, Wydawnictwo MedPharm Polska, Wrocław 2009.
  2. Grygorczuk A., Pojęcie stresu w medycynie i psychologii, Psychiatria, 3/2008.
Polecane produkty: