Stres oksydacyjny

Stres oksydacyjny stanowi główny czynniki w procesie starzenia (oksydacyjny rozkład mitochondriów). Ma istotny wpływ na rozwój i progresję stanów zapalnych oraz wielu schorzeń degeneracyjnych. Współcześnie stres oksydacyjny stanowi poważny problem cywilizacyjny.

Czym jest stres oksydacyjny?

Stres oksydacyjny to stan nierównowagi między wytwarzaniem wolnych rodników tlenowych, a zdolnością naturalnych mechanizmów obronnych organizmu do zmagania się z tymi reaktywnymi metabolitami i ochrony przed niekorzystnymi, a nawet szkodliwymi rezultatami ich działania. Innymi słowy, jest to niezdolność organizmu do usuwanie nadmiaru wolnych rodników tlenowych. Sytuacja ma miejsce, gdy więcej reaktywnych form tlenu przedostaje się do organizmu lub jest przez niego syntezowanych niż organizm jest w stanie usunąć.

Przyczyny

Do głównych przyczyn powstawania stresu oksydacyjnego można zaliczyć:

• przewlekłe stosowanie niektórych leków, np. antybiotyków antracyklinowych, cyklofosfamidu czy nitrazepamu;
• nieodpowiednia dieta – uboga w warzywa i owoce, wysokotłuszczowa;
• niezdrowy styl życia – palenie papierosów, częste sięganie po alkohol, brak aktywności fizycznej, nadmierny stres czy ekspozycja na promieniowanie słoneczne bez ochrony;
• metabolizm – tworzenie zaawansowanych końcowych produktów glikacji, stany zapalne, mitochondrialny łańcuch oddechowy itp.;
• toksyny środowiskowe – pestycydy, herbicydy, metale ciężkie, ozon, tlenek azotu czy dym papierosowy.

Jak zatem można zauważyć, większość ludzi narażona jest na rozwój stresu oksydacyjnego, ponieważ wiąże się on głównie ze stylem życia.

Co powoduje stres oksydacyjny?

Stres oksydacyjny, czyli nadmiar wolnych rodników tlenowych w organizmie, powoduje rozwój wielu chorób zaliczanych obecnie do cywilizacyjnych. Są to między innymi:

• miażdżyca;
• alergia;
• zespół jelita drażliwego;
• zawał serca;
• starzenie się skóry pod wpływem promieniowania UV;
• cukrzyca;
• przewlekłe infekcje;
• zaćma;
• zwyrodnienie plamki żółtej;
• nowotwory;
• choroba Alzheimera;
• choroba Parkinsona.

Osoby narażone na wymienione wyżej czynniki nie tylko czują się gorzej, ale także gorzej wyglądają. Dzieje się tak dlatego, że zauważa się znaczne pogorszenie stanu skóry. Wykazano, że nadmiar wolnych rodników tlenowych pogarsza samopoczucie, zmniejsza energię witalną oraz może prowadzić do rozwoju zaburzeń psychicznych, głównie depresji. Dodatkowo w przypadku nadmiernego stresu oksydacyjnego zauważa się znaczne trudności z poczęciem potomstwa (z tego względu dieta osób leczących się na bezpłodność powinna być bogata w antyoksydanty).

Sposoby na stres oksydacyjny

Przede wszystkim należy zmienić styl życia. Wskazane jest unikanie sytuacji stresowych lub nauczenie się radzić sobie z nimi. Można tego dokonać przy pomocy psychoterapeuty lub sposobów alternatywnych (joga, medytacja, masaże, akupunktura). Jednocześnie należy wprowadzić codzienną dawkę ruchu, najlepiej na świeżym powietrzu, w otoczeniu zieleni. Aby skutecznie zadbać o zdrowie warto zrezygnować z używek i wprowadzić do diety produkty o działaniu przeciwutleniającym.

Antyoksydanty

Antyoksydanty (związki przeciwutleniające) chronią organizm przed efektem toksycznym reaktywnych form tlenu na komórki, tkanki i organy. Dzieli się je na endogenne i egzogenne. Wśród endogennych znajdują się antyoksydanty:

• enzymatyczne – peroksydaza, katalaza, dyzmutaza nadtlenkowa;
• nieenzymatyczne – koenzym Q10, bilirubina, glutation, karnityna, kwas moczowy, melatonina, kwas liponowy, transferyna.

Natomiast wśród egzogennych znajdują się antyoksydanty:

• hydrofilowe – selen, witamina C;
• lipofilne – karotenoidy, koenzym Q10, tokoferol;
• pochodzenia roślinnego – antocyjany, flawonoidy.

Antyoksydanty w diecie eliminują toksyczność reaktywnych form tlenu i chronią elementy komórkowe. Przyczyniają się do aktywacji enzymów antyoksydacyjnych i chronią wielonasycone kwasy tłuszczowe przed utlenianiem. Dodatkowo zmiatają katalizatory reakcji rodnikowych, np. metale ciężkie.

Optymalne funkcjonowanie antyoksydacyjnego układu ochronnego zależy zazwyczaj od synergistycznych wzajemnych oddziaływań pomiędzy wieloma endogennymi i egzogennymi antyoksydantami. To znaczy, że w profilaktykę i leczenie chorób wolnorodnikowych zawsze muszą być zaangażowane wzajemnie uzupełniające się antyoksydanty o szerokim spektrum działania.

Bibliografia

1. Grober U., Mikroskładniki odżywcze, Wydawnictwo MedPharm Polska, Wrocław 2009.
2. Karpińska A., Gromadzka G., Stres oksydacyjny i naturalne mechanizmy antyoksydacyjne – znaczenie w procesie neurodegeneracji. Od mechanizmów molekularnych do strategii terapeutycznych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 67/2013.
3. Koralkiewicz J., Wpływ stresu oksydacyjnego na strukturę i funkcję komórek oraz konsekwencje wynikające z uszkodzeń wolnorodnikowych – związek z procesami starzenia, Gerontologia Polska, 2/2011.

Koenzym Q10 w kapsułkach Naturalny koenzym Q10 od bioalgi posiada bardzo wysoką biodostępność (wchłanialność), bo aż 500 procent wyższą w porównaniu do konwencjonalnych koenzymów Q10. Wszystko dzięki temu, że ... Zobacz więcej...