Zespół nieszczelnego jelita to stan związany ze zwiększoną przepuszczalnością błony śluzowej jelit, czego przyczyną jest jej uszkodzenie i destabilizacja. Schorzenie zaliczono do chorób cywilizacyjnych, ponieważ częstotliwość jej występowania rośnie w krajach wysoko rozwiniętych.

zespół nieszczelnego jelita

Przyczyny

Zespół nieszczelnego jelita może wiązać się z wieloma procesami czy zjawiskami, jednakże jednoznaczna przyczyna nie została poznana. Uznaje się, że na rozwój tego zespołu wpływają bakterie patogenne, które niszczą budowę i wpływają negatywnie na czynność błony śluzowej jelit. W efekcie następuje przemieszczanie się mikrobów przez uszkodzoną barierę jelitową.

Ryzyko rozwoju schorzenia znacznie wzrasta pod wpływem stresu. Między innymi dlatego wiąże się tę chorobę z rozwojem cywilizacji (a tym samym ze zmianą trybu życia wielu osób).

Zespół nieszczelnego jelita może (choć nie musi) rozwinąć się w przebiegu:

  • niedoczynności tarczycy;
  • niedoboru kwasu solnego w żołądku;
  • długotrwałego stosowania niektórych leków, np. antybiotyków czy niesteroidowych leków przeciwzapalnych;
  • zaburzeń homeostazy, zwłaszcza w kontekście równowagi hormonalnej organizmu;
  • chemio- i radioterapii;
  • różnego rodzaju zakażeń – bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych;
  • stosowania nieodpowiedniej diety.

Współcześnie rośnie świadomość konsumentów na temat prawidłowego odżywiania się, jednak wiedza ta wciąż nie jest wystarczająca. Na integralność błon komórkowych, a tym samym na przepuszczalność jelit, negatywny wpływ mają takie produkty spożywcze jak: papryczki chili, słodka papryka, szyszki chmielu. Bariera jelitowa jest dodatkowo uszkodzona w przebiegu alergii pokarmowych. Bardzo szkodliwie wpływa również alkohol.

Objawy

W przebiegu schorzenia zauważa się zaburzenia procesów trawienia oraz wchłaniania cennych składników odżywczych. Ma miejsce uszkodzenie wyściółki jelita cienkiego, w efekcie czego do krwiobiegu przedostają się szkodliwe substancje i obce związki. To z kolei wpływa na znaczne osłabienie odporności pacjenta bądź rozwój różnego rodzaju reakcji autoimmunologicznych.

Podsumowując, zespół nieszczelnego jelita wiąże się ze:

  • zmniejszeniem biodostępności wielu składników pokarmowych, co w konsekwencji prowadzić może do licznych niedoborów i niedożywienia;
  • zwiększeniem przepuszczalności jelit względem szkodliwych substancji i toksyn;
  • zmniejszeniem odporności organizmu i zwiększeniem podatności na infekcje oraz zakażenia.

Wymienione wyżej objawy wpływają na:

  • suchość skóry, zwiększenie tendencji do pojawiania się trądziku, wyprysków i egzemy;
  • przewlekłe zmęczenie, brak witalności i energii życiowej;
  • wahania nastroju, zaburzenia samopoczucia;
  • bezsenność;
  • zaburzenia pamięci i koncentracji;
  • zapalenie dróg moczowych;
  • wahania masy ciała;
  • zapalenie zatok i chroniczny katar.

Dodatkowo zauważa się objawy typowe dla wszelkich dolegliwości jelitowych – zaparcia lub biegunki, zgaga, dolegliwości bólowe brzucha, wzdęcia czy nudności. Objawy te pojawiają się przeważnie po spożyciu posiłku.

Leczenie

Dyskusje na temat leczenia zespołu nieszczelnego jelita są dość kontrowersyjne i sprzeczne, ponieważ do tej pory nie uznano tego zespołu za chorobę. Szczególnie zainteresowani tym zespołem są specjaliści medycyny alternatywnej.

Główną linią obrony organizmu przed skutkami nieszczelności jelit jest modyfikacja diety. Powinna ona wykluczać alergeny (w przypadku alergii pokarmowych), używki (kawę, alkohol, mocną herbatę) oraz ostre potrawy i przyprawy. Jednocześnie powinna być bogata w żywność probiotyczną, która w naturalny sposób wspiera mikroflorę jelitową i zwiększa przyswajanie cennych składników odżywczych.

Niektórzy specjaliści zalecają dietę bezmleczną i bezjajeczną, jednak korzyści z wykluczenia tych pokarmów nie zostały potwierdzone. Każdego dnia należy dostarczyć odpowiednią ilość warzyw i owoców, warto również regularnie sięgać po ryby i owoce morza.

Kolejnym etapem jest zmiana trybu życia. Obejmuje ona: odpowiednią ilość snu każdej nocy, regularną aktywność fizyczną, unikanie stresu. Rzadziej stosuje się farmakoterapię.

Bibliografia

  1. Drąg J., Goździalska A., Knapik-Czajka M., Matuła A., Jaśkiewicz J., Nieszczelność jelit w chorobach autoimmunologicznych, Państwo i Społeczeństwo, 4/2017.
  2. Brownstein D., Zespół nieszczelnego jelita, Wydawnictwo Vital, Białystok 2019.
Polecane produkty: