Wgłobienie jelita to dolegliwość opierająca się na wpukleniu części jelita do jego dalszej, obwodowej części. Konsekwencją jest zwężenie, a następnie całkowite zamknięcie światła tego narządu wskutek narastającego obrzęku ściany. Jest stanem zagrażającym zdrowiu i życiu pacjenta, mogąc prowadzić do martwicy jelit. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz gastroenterolog.

Wgłobienie jelita

Wgłobienie jelita – przyczyny

Dokładny mechanizm powstawania wgłobienia jelit nie jest znany. Za możliwe przyczyny uznaje się:

  • skurcze ściany jelit;
  • różnego rodzaju infekcje;
  • zmiany organiczne w ścianach jelita;
  • guzy i obrzęki węzłów chłonnych zlokalizowanych w okolicy krętniczo-kątniczej;
  • polipy jelita;
  • utknięcie ciał obcych w świetle jelita.

W przypadku dzieci do 10. miesiąca życia zauważono wzrost częstotliwości wgłobienia jelit w trakcie lub po przebyciu infekcji dróg oddechowych.

Wgłobienie jelita – przebieg

Dolegliwość może mieć przebieg ostry, nawrotowy lub przewlekły. Najczęściej (ponieważ aż w 85% przypadków) diagnozuje się postać ostrą, dotyczącą zwłaszcza dzieci. W przypadku osób dorosłych znacznie częściej obserwuje się postać przewlekłą bądź nawracającą. Przemieszczenie odcinka bliższego jelita w część dalszą prowadzi do uciśnięcia naczyń krezki bliższego odcinka, czego następstwem może być nawet martwica jelit. Ta zaś prowadzi do ich perforacji, wywołując zapalenie otrzewnej i wstrząs septyczny. Przebieg wgłobienia jelit można opisać bardziej szczegółowo.

W początkowej fazie odpływ krwi żylnej jest utrudniony, mimo tego naczynia krwionośne przepełnia krew. Prowadzi to do stopniowego narastania obrzęku ściany jelita, a w konsekwencji do niedrożności jego światła. W dalszej kolejności krwinki czerwone przenikają przez ściany rozszerzonych naczyń do światła jelita. Charakterystycznym objawem tego zjawiska jest stolec przypominający konsystencją i barwą galaretkę porzeczkową – co jest ważnym objawem diagnostycznym. Następnie miejsce ma zatrzymanie dopływu krwi tętniczej i zawał ściany jelita z przekrwienia lub niedokrwienia. Martwica ściany jelita może doprowadzić do perforacji oraz innych poważnych powikłań tego stanu. Wskutek procesu wgłobienia wzrasta przepuszczalność ścian jelit dla patogennych drobnoustrojów jelitowych i ich toksyn, co może doprowadzić do rozwinięcia się wstrząsu septycznego. Wgłobieniu może ulec zarówno jelito cienkie, jak i jelito grube.

Zobacz również: Zadzierzgnięcie jelit.

Wgłobienie jelita – objawy

Głównym i charakterystycznym objawem jest wspomniana konsystencja stolca oraz silne bóle brzucha o nagłym początku i charakterze napadowo-kolkowym. W przypadku niemowląt można rozpoznać tego typu bóle po przybraniu przez dziecko typowej pozycji zgięciowej, z podkurczonymi kończynami dolnymi i intensywnym płaczem. Objawami wskazującymi na możliwość wgłobienia jelit są dodatkowo:

  • nadpotliwość ciała;
  • bladość powłok skórnych;
  • wymioty – początkowo treścią żołądkową, a następnie żółciową;
  • dodatni objaw Dance’a – wyczuwalny guz w prawym nadbrzuszu lub śródbrzuszu przy jednoczesnym wyczuwaniu pustki w prawym dole biodrowym.

Każdy przypadek wgłobienia jelit lub nawet jego podejrzenie musi być pilnie skonsultowane z doświadczonym lekarzem.

Wgłobienie jelita – leczenie

Im szybciej rozpoznana dolegliwość tym lepsze rokowania i możliwość zastosowania leczenia zachowawczego. Najczęściej dąży się właśnie do postępowania zachowawczego, czyli wykonania wlewów doodbytniczych przy stałym wyrównywaniu niedoborów elektrolitowych i płynów. Czynność odgłobienia jelit polega na doodbytniczym wlewie hydrostatycznym z użyciem środka cieniującego lub 0,9% roztworu NaCl. Przeciwwskazaniem są jednak objawy perforacji jelita.

Przy przeciwwskazaniach do leczenia zachowawczego lub przy martwicy jelit stosuje się leczenie operacyjne – laparotomię lub laparoskopię. Należy pamiętać, że bez względu na rodzaj podjętego leczenia istnieje ryzyko nawrotu dolegliwości. Częstotliwość określa się na poziomie 10%. Nawrotowe wgłobienie dotyczy innej części jelita.

Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Jurałowicz P., Daniel P., Palczak A., Woźniak B., Czekalski P., Modzelewski B., Małecka-Panas E., Wgłobienie przewodu pokarmowego u dorosłych – opis czterech przypadków, Przegląd Gastroenterologiczny, 5/2010.
  2. Krakós M., Gawrońska R., Kuzański W., Niezielski J., Wgłobienie jelit u dzieci – zmiana strategii postępowania leczniczego, Chirurgia Polska, 3/2007.
  3. Dzidziul K., Miernik M., Prowans P., Łokaj M., Wgłobienie jelita czczego spowodowane pierwotnym złośliwym guzem jelita cienkiego – opis przypadku, Ostry Dyżur, 4/2011.