Zadzierzgnięcie jelit to inaczej mechaniczna niedrożność jelit w ciągu kilku godzin prowadząca do ich martwicy. W przypadku podejrzenia dolegliwości należy jak najszybciej wstawić się w szpitalu lub zadzwonić po pogotowie. Istotą jest zamknięcie światła jelita w dwóch miejscach, czego najczęstszą przyczyną są zrosty pooperacyjne oraz obecność przepukliny.

Zadzierzgnięcie jelit

Zadzierzgnięcie jelit – przyczyny

Wewnątrz zamkniętej z dwóch stron pętli jelita gromadzi się coraz większa ilość płynu, którego ciśnienie stale się zwiększa. Po niedługim czasie następuje więc znaczny wzrost wartości ciśnienia włośniczkowego, co w konsekwencji może doprowadzić do martwicy błony śluzowej jelita oraz zgorzeli całej uwięźniętej pętli tego narządu. Bakterie przedostają się do jamy otrzewnej, skąd przez naczynia chłonne bez większego problemu przemieszczają się do krwi wywołując sepsę. Istnieje także drugi możliwy mechanizm martwicy, a konkretnie ucisk na naczynia krezki uwięzłej pętli jelitowej. Negatywnym rezultatem takiej sytuacji jest upośledzenie odpływu krwi żylnej, a więc ustanie przepływu tętniczego.

Główną przyczyną zadzierzgnięcia jelit jest uwięźnięcie ich pętli lub nawet niewielkiej części we wrotach przepukliny lub wskutek zrostów otrzewnej. Zrosty mogą być konsekwencją operacji w obrębie jamy brzusznej, także cięcia cesarskiego. Innymi możliwymi przyczynami są: wgłobienie jelit i skręt jelit.

Zadzierzgnięcie jelit – objawy

Wskutek nadmiernie nagromadzonej krwi następuje stopniowe pęcznienie jelita, co w konsekwencji prowadzi do całkowitego zamknięcia wrót przepukliny. Charakterystycznymi objawami tego stanu są:

  • obrzęk;
  • napięcie mięśni brzucha;
  • bolesne uwypuklenie ściany jamy brzusznej (w przypadku zadzierzgnięcia z przepukliny);
  • silny ból brzucha;
  • nudności;
  • tzw. “stawianie się jelit”, czyli napinanie rozdętych pętli jelitowych podczas wzmożonej perystaltyki;
  • zatrzymanie gazów i stolca;
  • gorączka.

Martwica jelit następuje najpóźniej po upływie 10 godzin, dlatego tak ważna jest wczesna pomoc medyczna. Stale występującym i typowym dla zadzierzgnięcia jelit objawem są dolegliwości bólowe pojawiające się napadowo. Wykazują charakter kolkowy, okresowo nasilając się i słabnąc. Pojawienie się stałego, tępego bólu w śródbrzuszu świadczy o nasilaniu się niedrożności, co jest sygnałem alarmowym.

Zadzierzgnięcie jelit – diagnostyka

Podstawą diagnostyki są badania obrazowe, które szybko uwidocznią wszystkie struktury jamy brzusznej. Wybór metody obrazowania zależy od lekarza, najczęściej jest to RTG lub tomografia komputerowa jamy brzusznej. Badanie USG może być pomocne przy określaniu zaawansowania i poziomu niedrożności, jednak wykonywane jest rzadko z prostego powodu – rozdęcie pętli jelitowych uniemożliwia uwidocznienie poszukiwanych elementów. Niekiedy niezbędne jest wykonanie laparoskopii lub laparotomii.

Zadzierzgnięcie jelit – leczenie

Nie ma skutecznych sposobów leczenia zachowawczego zadzierzgnięcia jelit. Dolegliwość jest bezpośrednim zagrożeniem życia, dlatego wszystkie przypadki zawsze kończą się na stole operacyjnym. Podstawą jest ustabilizowanie stanu zdrowia pacjenta, zwłaszcza uzupełnienie elektrolitów i nawodnienie organizmu. Farmakoterapia opiera się na podawaniu odpowiednich antybiotyków. Najważniejszą częścią leczenia jest jednak zabieg chirurgiczny, którego cel stanowi udrożnienie jelit oraz usunięcie martwej części tego narządu. Najczęściej stosuje się laparoskopię, której największą zaletą jest mała inwazyjność i wysoka skuteczność.

Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Roszkiewicz J., Lange M., Nedoszytko B., Skórne markery chorób jelitowych, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2011.
  2. Górecki R., Ostry brzuch. Dylematy Ratownika Medycznego w oparciu o wybrane przypadki kliniczne, Kraków 2016.
  3. Ciesielski P., Sala M., Siekierski P., Kołodziejczak M., Niedrożność przewodu pokarmowego w przebiegu zadzierzgnięcia wypadniętej odbytnicy – opis przypadku, Nowa Medycyna, 2/2019.