Witamina D to w rzeczywistości grupa hormonów sekosteroidowych, wśród których najważniejszą rolę pełnią ergokalcyferol i cholekalcyferol. Pewne ilości tej witaminy mogą być obecne w pokarmie, jednak aby pokryć dzienne zapotrzebowanie konieczna jest ekspozycja na promienie słoneczne. Większość populacji naszego kraju doświadcza niedoboru witaminy D.

Witamina D

Witamina D – źródła

Pewne ilości witaminy D możemy spotkać w pokarmie:

  • suszone na słońcu grzyby;
  • tłuste ryby morskie;
  • tran.

Najważniejszym źródłem tego związku w naszym organizmie jest własna produkcja. Wiadomo jednak, że aby do niej doszło, potrzebna jest ekspozycja na światło słoneczne. Jeśli wychodząc na słońce stosujemy kremy ochronne na skórę, a także w okresie jesienno-zimowym, warto zdecydować się na jej suplementację.

Zobacz również: GALT.

Suplementacja witaminą D

Profilaktyczne dawkowanie witaminy D w populacji ogólnej powinno być zindywidualizowane w zależności od wieku, masy ciała, diety, trybu życia i nasłonecznienia organizmu. Przykładowo, u zdrowych nastolatków przebywających na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami przez przynajmniej 15 minut dziennie w godzinach od 10 do 15, w okresie od mają do września, suplementacja nie jest konieczna, aczkolwiek zalecana i bezpieczna. Jeśli warunki te nie są spełnione, zaleca się u nich suplementację 800-2000 IU. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku zdrowych osób dorosłych.

Seniorzy do 75 roku życia powinni przyjmować 800-2000 IU witaminy D, zaś seniorzy po 75. roku życia – od 2000 do 4000 IU. Kobiety w ciąży przez cały okres jej trwania oraz podczas laktacji powinny staje przyjmować 2000 IU witaminy D.

Zobacz również: Suplementy diety.

Niedobór witaminy D

Biorąc pod uwagę niskie spożycie pokarmów bogatych w witaminę D w Polsce, jej podstawowym źródłem jest synteza skórna pod wpływem światła słonecznego, która jest efektywna jedynie od kwietnia do września. Ze względu na niską ekspozycję skóry na promieniowanie UVB także w tych miesiącach (co wynika między innymi z przebywania w pomieszczeniach, używania preparatów z filtrem UV), znaczna część polskiego społeczeństwa ma niedobór witaminy D przez cały rok, a u około 85% dorosłych niedobór wykazano w miesiącach jesienno-zimowych. Niewystarczająca podaż witaminy D i jej niskie stężenie w surowicy krwi istotnie zaburzają równowagę fizjologiczną organizmu i zwiększają ryzyko rozwoju wielu chorób przewlekłych. W efekcie niedobór witaminy D manifestuje się jako:

  • bóle kostno-stawowo-mięśniowe;
  • zwiększona męczliwość;
  • bezsenność, problemy ze snem;
  • biegunki;
  • zaburzenia apetytu;
  • nadciśnienie tętnicze;
  • ogólne osłabienie organizmu;
  • skłonność do złamań i skrzywień kości;
  • upośledzenie funkcji układu nerwowego;
  • wypadanie zębów;
  • obniżenie odporności;
  • przyspieszenie starzenia się tkanek.

To jedynie kilka z możliwych objawów przewlekłego niedoboru witaminy D. Wyróżnia się wiele grup osób, u których występuje spore ryzyko niedoboru witaminy D. W efekcie takie osoby powinny rozważyć dodatkową suplementację.

Zobacz również: Niedożywienie.

Czynniki ryzyka

Czynnikami ryzyka niedoboru omawianej witaminy są między innymi:

  • atopowe zapalenie skóry;
  • astma oskrzelowa;
  • krzywica, osteoporoza i osteomalacja;
  • deformacje kości, wady postawy;
  • jałowe martwice kości;
  • zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej;
  • przewlekłe stosowanie glikokortykosieroidów i leków przeciwdrgawkowych;
  • niewydolność wątroby, stan po przeszczepie wątroby;
  • niewydolność nerek, stan po przeszczepie nerek, kamica nerkowa;
  • stwardnienie rozsiane, miopatie;
  • otyłość;
  • cukrzyca typu 2;
  • zespół metaboliczny;
  • nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca.

Osoby cierpiące na niedobór witaminy D rzadko wychodzą na dwór lub wychodzą w godzinach małego nasłonecznienia. Ponadto takie osoby najczęściej prowadzą siedzący tryb życia i są domatorami. Niedobór witaminy D obserwuje się także u osób chorych na bielactwo czy u albinosów, którzy ze względu na swoje dolegliwości muszą unikać słońca lub jego nadmiaru.

Polecane produkty:
Spirulina w tabletkach
Spirulina w tabletkach to słodkowodna alga, która w składzie zawiera dużą ilość łatwo przyswajalnych i niezbędnych dla organizmu witamin, minerałów i innych składników odżywczych. Zobacz więcej...
Spirulina w proszku
Spirulina w proszku zawiera wysokiej jakości, bardzo dobrze przyswajalne białko, witaminy, minerały i inne, ważne dla organizmu składniki odżywcze. Zobacz więcej...

Bibliografia

  1. Kmieć P., Sworczak K., Korzyści i zagrożenia wynikające z suplementacji witaminą D, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2017.
  2. Miętka A., Witamina D, Właściwości i działanie.
  3. Grygiel-Górniak B., Puszczewicz M., Witamina D – nowe spojrzenie w medycynie i reumatologii, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 68/2014.
  4. Płudowski P., Kryśkiewicz E., Karczmarewicz E., Zasady suplementacji i standardy oceny zaopatrzenia organizmu w witaminę D w świetle jej działania plejotropowego, Postępy Nauk Medycznych, 3/2012.