Witamina C (kwas askorbinowy) jest witaminą rozpuszczalną w wodzie, niezbędną do prawidłowego funkcjonowania organizmu już od najmłodszych lat. Wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne oraz bierze udział w licznych procesach metabolicznych. Niedobór witaminy C objawia się w pierwszej kolejności osłabieniem odporności i problemami z krzepnięciem krwi, zaś w zaawansowanych, skrajnych przypadkach – szkorbutem.

witamina c

Właściwości witaminy C

Do podstawowych właściwości witaminy C możemy zaliczyć:

  • działanie przeciwnowotworowe poprzez uruchamianie systemów antyoksydacyjnych;
  • udział w wielu ważnych procesach, w tym w syntezie hormonów, neuroprzekaźników i karnityny;
  • aktywację detoksykacji toksyn i szkodliwych związków krążących po ustroju;
  • regulację metabolizmu cholesterolu;
  • konwersję kwasu foliowego do kwasu folinowego;
  • zwiększanie wchłaniania żelaza i zapobieganie niedokrwistości;
  • poprawę funkcji śródbłonka naczyń krwionośnych, zapewnianie ich elastyczności;
  • przyspieszanie gojenia się ran;
  • poprawę odporności organizmu, zmniejszanie tendencji do infekcji;
  • udział w syntezie kolagenu.

To jednak jedynie garstka funkcji tej wyjątkowej witaminy. Niektóre źródła podają, że żaden inny związek nie pełni tak wielu istotnych funkcji co kwas askorbinowy. Udowodniono, że regularne spożycie produktów bogatych w witaminę C chroni przed rozwojem nowotworów jelita grubego, żołądka i przełyku (oraz wielu innych). Jeszcze inne źródła podają, że przy pomocy witaminy C jesteśmy w stanie wyleczyć większość chorób, w tym np. sepsę.

Zobacz również: Probiotyki na odporność.

Zapotrzebowanie na witaminę C

Zapotrzebowanie na witaminę C u dorosłego człowieka wynosi 1 mg na 1 kg masy ciała. Jest to największe minimalne zapotrzebowanie wśród wszystkich witamin. U niemowląt i dzieci zapotrzebowanie to wzrasta do 2 mg na 1 kg masy ciała, zaś u kobiet ciężarnych do 1,5 mg na 1 kg masy ciała.

Zapotrzebowanie na kwas askorbinowy wzrasta u kobiet w ciąży wielopłodowej, a także u osób z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, palących papierosy, alkoholików czy żyjących w stresie. Dodatkowo wykazano większe zapotrzebowanie po intensywnej aktywności fizycznej, zaburzeniach łaknienia czy dysfunkcji pracy jelit.

Źródła witaminy C

Za najbogatsze źródło witaminy C uznaje się acerolę, następnie zaś jagody goji i owoce dzikiej róży. Bardzo duże ilości związku znajdziemy również w:

  • czerwonej papryce;
  • natce pietruszki;
  • porzeczkach;
  • kiwi;
  • pokrzywie;
  • truskawkach;
  • kapuście;
  • pomidorach;
  • szpinaku oraz zielonych warzywach liściastych.

Wbrew pozorom cytryny oraz owoce cytrusowe nie mają tak dużo witaminy C w swoim składzie. Za bardzo dobre źródło można uznać również algę Chlorella oraz algę Spirulina. To korzystne suplementy, ponieważ poza witaminą C uzupełniają również zapotrzebowanie na inne związki, m.in. błonnik, antyoksydanty, żelazo, wapń, witaminę A, witaminę K, witaminy z grupy B czy cynk.

Niedobór witaminy C – objawy

Niedobór witaminy C prowadzi do zahamowania syntezy kolagenu oraz jego sieciowania. Skóra staje się wiotka, podatna na uszkodzenia i zmarszczki. Do niedawna uważano, że dobra kondycja skóra zawdzięczana jest przede wszystkim witaminie E (zwanej również witaminą młodości). Dziś wiadomo jednak, że równie istotna jest witamina C. Przy jej niedoborach zauważa się podatność na infekcje, pojawiają się opryszczki i zajady, a rany znacznie dłużej i trudniej się goją. Witamina C wpływa na krzepliwość krwi, dlatego przy jej niedoborach zauważa się tendencję do siniaków i wybroczyn.

Dodatkowymi objawami niedoboru kwasu askorbinowego są: utrata apetytu, zwiększona męczliwość, przewlekłe zmęczenie oraz bóle mięśniowo-stawowe. Stajemy się senni, nie mamy żadnej motywacji do działania. Typowe staje się krwawienie z dziąseł.

Najgroźniejszą konsekwencją niedoboru witaminy C jest szkorbut, czyli gnilec. To poważna choroba, w przebiegu której występują jednocześnie wszystkie wymienione wyżej objawy, a dodatkowo także samoistne krwawienia całego ciała, patologiczne złamania kości, wypadanie zębów oraz depresja. Na szczęście w dzisiejszych czasach, w krajach cywilizowanych, trudno jest o niedobór witaminy C. Jest bowiem dodawana do wielu gotowych produktów spożywczych – soków, jogurtów, płatków, sosów. Nie ma również trudności z kupnem świeżych warzyw i owoców oraz suplementów diety.

Polecane produkty:
Spirulina w proszku
Spirulina w proszku zawiera wysokiej jakości, bardzo dobrze przyswajalne białko, witaminy, minerały i inne, ważne dla organizmu składniki odżywcze. Zobacz więcej...
Spirulina w tabletkach
Spirulina w tabletkach to słodkowodna alga, która w składzie zawiera dużą ilość łatwo przyswajalnych i niezbędnych dla organizmu witamin, minerałów i innych składników odżywczych. Zobacz więcej...

Bibliografia

  1. Zawada K., Znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka, Herbalism, 1/2016.
  2. Kantorska A., Witamina C – rola i znaczenie dla organizmu.
  3. Szymańska-Pasternak J., Janicka A., Bober J., Witamina C jako oręż w walce z rakiem, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 1/2011.
  4. Kilian-Pięta E., Witamina C jako niezbędny składnik dla skóry człowieka oraz czynniki determinujące jej wchłanianie, Kosmetologia Estetyczna, 1/2019.