Probiotyki ginekologiczne znajdują coraz szersze zastosowanie we współczesnym lecznictwie ginekologicznym i położniczym. Najczęściej wykorzystuje się je podczas terapii i profilaktyki zakażeń pochwy. Mają charakter dopochwowy, co oznacza, że należy umieścić je w świetle pochwy, aby zaczęły uwalniać pozytywne bakterie probiotyczne. Probiotyki ginekologiczne uznawane są za bezpieczne, a ich użycie pozbawione jest działań niepożądanych.

probiotyki ginekologiczne

Mikroflora pochwy

Po raz pierwszy mikroflorę pochwy opisano w 1892 roku, gdy wyszczególniono w niej pałeczki kwasu mlekowego. Wśród nich wyróżnia się aż ponad 50 różnych gatunków, z których najczęściej spotykanymi szczepami są:

  • Lactobacillus. crispatus;
  • Lactobacillus janseni;
  • Lactobacillus acidophilus;
  • Lactobacillus fermentum;
  • Lactobacillus plantarum;
  • Lactobacillus brevis;
  • Lactobacillus casei;
  • Lactobacillus gasseri;
  • Lactobacillus rhamnosus;
  • Lactobacillus salivarius;
  • Lactobacillus delbrueckii.

Pałeczki kwasu mlekowego Lactobacillus chronią środowisko pochwy poprzez wiązanie się z receptorami komórek nabłonka pochwy. Dodatkowo blokują przyleganie innych patogenów oraz produkują kwas mlekowy, który powoduje kwaśność wydzieliny pochwowej. To właśnie dzięki bakteriom w pochwie panuje stałe pH 3,6-4,5, co ogranicza nadmierny wzrost bakterii. Szczepy Lactobacillus produkują także inne substancje warunkujące utrzymanie prawidłowego ekosystemu pochwy. Są to między innymi inhibitory proteaz, bakteriocyny czy nadtlenek wodoru.

Zaburzenia mikroflory pochwy

Wiele czynników wpływa na zaburzenie składu i jakości mikroflory pochwy, są to przede wszystkim:

  • palenie papierosów;
  • częste irygacje pochwy;
  • antykoncepcja hormonalna, zwłaszcza dopochwowa;
  • stosowanie środków plemnikobójczych;
  • różnego rodzaju infekcje pochwy, np. wskutek częstego współżycia z różnymi partnerami.

Bardzo ważnym związkiem niezbędnym do utrzymania właściwego pH w pochwie jest estrogen. Hormon ten stymuluje uwalnianie glikogenu, który z kolei przyczynia się do produkcji kwasu mlekowego. Wszelkie choroby przebiegające z zaburzeniem syntezy estrogenu także wpływają na jakość mikroflory pochwy.

Probiotyki ginekologiczne – wskazania

Po probiotyki ginekologiczne najczęściej sięga się celem profilaktyki i terapii chorób ginekologiczno-położniczych, takich jak waginoza bakteryjna, grzybica pochwy, infekcje dróg moczowych czy choroby przenoszone droga płciową. Wiele z probiotyków ginekologicznych dostępnych jest bez recepty, co oznacza, że nie trzeba odwiedzać lekarza, aby móc je kupić. Dobrym pomysłem będzie jednak konsultacja z ginekologiem, ponieważ nie każde probiotyki nadadzą się do terapii określonych schorzeń. Konieczne jest ich odpowiednie dobranie do indywidualnych potrzeb pacjentki.

Jakie probiotyki ginekologiczne wybrać?

Przeprowadzono badania wykazujące, że stosowanie probiotyków ginekologicznych aż u 79% pacjentek przynosi pozytywne, oczekiwane rezultaty. Na mikroflorę pochwy wpływają zarówno probiotyki dopochwowe, jak i te doustne. Aby terapia była maksymalnie bezpieczna, wszystkie przeznaczone do sprzedaży probiotyki ginekologiczne muszą spełniać szereg wymagań. Przede wszystkim muszą:

  • zawierać szczepy bakterii fizjologicznie występujące w mikroflorze pochwy;
  • mieć dokładnie określony gatunek i szczep (informacje dostępne na opakowaniu lub w ulotce);
  • wykazywać powinowactwo do nabłonka pochwy;
  • działać antagonistycznie w stosunku do szkodliwych, patogennych bakterii.

Wybierając probiotyki ginekologiczne należy zwracać uwagę, aby w składzie posiadały przynajmniej 2 różne gatunki szczepów. Probiotyki ginekologiczne najczęściej występują w postaci preparatów doustnych bądź globulek dopochwowych, jednak spotkać można bardziej innowacyjne formy, m.in. Tampony probiotyczne czy żele do higieny intymnej zawierające bakterie probiotyczne. Probiotyczny żel do higieny intymnej rekomenduje się każdej kobiecie jako zdrowszą alternatywę dla zwykłego mydła czy żelu.

Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Szachta P., Gałęcka M., Bartnicka A., Bioróżnorodność mikroflory pochwy. Rola probiotyków ginekologicznych w utrzymaniu równowagi ekosystemu pochwy, Forum Zakażeń, 6/2015.
  2. Jankowska D., Probiotyki ginekologiczne – praktyczny przewodnik, Food Forum, 4/2018.
  3. Woźniakowska E., Piecak K., Paszkowski T., Strategie probiotyczne w ginekologii i położnictwie, Forum Położnictwa i Ginekologii.