Dieta bogatoresztkowa znajduje zastosowanie w zaparciach nawykowych oraz w zaburzeniach czynnościowych jelit. Głównym celem jej stosowania jest pobudzenie motoryki jelit oraz regulacja ich czynności bez konieczności przyjmowania środków farmakologicznych.

Dieta bogatoresztkowa

Jak wygląda dieta bogatoresztkowa?

Dieta bogatoresztkowa stanowi modyfikację normalnego żywienia ludzi zdrowych. Modyfikacja ta obejmuje zwiększenie ilości błonnika pokarmowego frakcji nierozpuszczalnych i płynów. Błonnik pokarmowy stanowią nieskrobiowe polisacharydy ścian komórkowych roślin. Oprócz polisacharydów w skład błonnika wchodzi lignina. Organizm człowieka nie jest w stanie strawić i wchłonąć błonnika pokarmowego, jednak związek ten jest niezbędny do utrzymania prawidłowej funkcji przewodu pokarmowego. W omawianej diecie najważniejszą rolę odgrywa frakcja nierozpuszczalna błonnika, do której należą celulozy, hemicelulozy oraz ligniny.

Największy wpływ na odruchy defekacyjne mają:

  • otręby pszenne;
  • gruboziarniste produkty zbożowe – np. kasza gryczana, kasza jęczmienna, graham, pieczywo razowe, pieczywo chrupkie.

Korzystne działanie na perystaltykę jelit mają również:

  • miód;
  • fermentowane napoje mleczne, takie jak kefir, jogurt czy kwaśne mleko;
  • kawa czarna;
  • śmietanka;
  • woda gazowana;
  • kompoty z suszonych śliwek;
  • masło, oliwa z oliwek, oleje;
  • surówki;
  • siemię lniane;
  • buliony, rosoły;
  • dania ostro przyprawiane.

Na koniec należy wspomnieć, że istotną rolę w diecie bogatoresztkowej pełnią owoce i warzywa, które zawierają 5% ligniny i są dzięki temu bardzo skuteczne w zaparciach. Warto tutaj wymienić buraki, paprykę, śliwki, figi i rodzynki.

Jak układać dietę bogatoresztkową?

Aby błonnik wykazywał swoje korzystne właściwości, niezbędna jest odpowiednia ilość wody. Najwięcej wody są w stanie związać otręby pszenne – 100 g otrąb wiąże w jelicie aż 450 g wody. Dla porównania, 100 g ziemniaków wiąże zaledwie 40 g wody. Nie należy zatem zapominać o odpowiednim nawodnieniu organizmu podczas stosowania tego typu diety.

Zaleca się 2-3 razy dziennie spożywać łyżkę otrąb, które dla smaku mogą być podawane z jogurtem, kefirem, surówkami, pastami do pieczywa czy potrawami mielonymi. Podczas ich przyjmowania należy dodatkowo zwiększyć w diecie podaż wapnia o 10% i płynów do co najmniej 2 litrów na dobę. To ważne, ponieważ otręby zawierają pewne ilości kwasu fitynowego, który upośledza wchłanianie wapnia, magnezu i żelaza.

W diecie bogatoresztkowej stosowanej przy zaparciach produkty z dużą ilością błonnika pokarmowego należy stopniowo zwiększać do 40-50 g na dobę. W przypadku dużej ilości błonnika początkowo mogą wystąpić wzdęcia i lekkie bóle brzucha.

Właściwości diety bogatoresztkowej

Błonnik pokarmowy nierozpuszczalny:

  • zwiększa masy kałowe;
  • w niewielkim stopniu wiąże wodę;
  • przez mechaniczne drażnienie jelit przyspiesza pasaż jelitowy;
  • opóźnia hydrolizę skrobi i wchłanianie glukozy;
  • zmniejsza wartość energetyczną diety;
  • daje uczucie sytości.

Wszystko to sprawia, że jelita pracują prawidłowo, a treść pokarmowa przechodzi przez drogi pokarmowe bez większych problemów. W efekcie następuje profilaktyka i zmniejszanie zaparć. Jednocześnie dieta bogatoresztkowa pozostawia uczucie sytości, przez co konsument nie podjada między posiłkami, przy zachowaniu niskiej kaloryczności potraw.

Więcej resztek pokarmowych i mas kałowych jest usuwanych przy jednorazowym wypróżnieniu. W następstwie daje uczucie komfortu trawiennego w postaci braku wzdęć, a resztki pokarmowe oraz kałowe nie zalegają w organizmie. Błonnik pobudza perystaltykę jelit, co prowadzi do częstszych, regularniejszych wypróżnień, a w konsekwencji do braku zaparć. Jego działanie w tym aspekcie wspomaga codzienna aktywność fizyczna o umiarkowanym wysiłku, która pobudza ruch robaczkowy jelit.

Dieta bogatoresztkowa – produkty przeciwwskazane

W diecie bogatoresztkowej nie należy stosować między innymi:

  • mocnej herbaty, alkoholu, napojów czekoladowych, wytrawnego wina;
  • świeżego pieczywa;
  • bardzo tłustych wędlin, konserw mięsnych;
  • zup z warzyw strączkowych i kapustnych;
  • grochu, fasoli;
  • ryżu;
  • niektórych warzyw i owoców, np. świeżych ogórków czy czereśni;
  • czekolady i słodyczy zawierających kakao.

Podsumowując, w diecie należy ograniczyć produkty spożywcze spowalniające perystaltykę jelit. Restrykcyjne przestrzeganie diety jest przy zaparciach bardzo ważne, ponieważ już jeden dzień odstępstw od zaleceń skutkuje nawrotem nieprzyjemnych dolegliwości.

Bibliografia

  1. Ciborowska H., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
  2. Platta A., Rola diety bogatoresztkowej w profilaktyce i leczeniu zaparć, otyłości, cukrzycy i chorób układu sercowo-naczyniowego, Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni, 86/2014.
Polecane produkty:
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej...