Rotawirusy to wirusy należące do rodziny Reoviridae. Cechują się charakterystycznym, podwójnym kapsydem, który w obrazie mikroskopowym nadaje im wygląd koła. Stanowią powszechną przyczynę biegunek i problemów żołądkowo-jelitowych u dzieci, szczególnie do 2. roku życia.

Rotawirusy

Czym są rotawirusy?

Rotawirusy to grupa wirusów najczęściej odpowiadających za infekcje układu pokarmowego wśród niemowląt i dzieci. Pojedynczy wirus posiada swoją typową budowę:

  • dwuniciowy, segmentowany RNA o różnych wymiarach;
  • symetria ikosedralna kapsydu o średnicy 75-80 nm;
  • brak osłonki lipidowej.

Zewnętrzna warstwa kapsydu zbudowana jest z glikoprotein VP7, kolczastego białka VP4. Wewnętrzną warstwę zaś budują białka otaczające genom: VP2, VP1 i VP3. Zakaźne są tylko cząstki zbudowane z kapsydu wewnętrznego i zewnętrznego oraz dwuniciowego RNA. Segmentowany genom odpowiada za zjawisko tasowania genów, a więc dużą zmienność antygenową rotawirusów.

Jak dochodzi do zakażenia rotawirusami?

Zakażenie rotawirusami następuje drogą kontaktu bezpośredniego – dotyk rąk, wymiana śliny, spożycie zakażonych pokarmów, drogą kropelkową. Szczyt zachorowań przypada na okres jesienno-zimowy, gdy ogólna odporność jest osłabiona. Zakażenie często ma charakter epidemiczny, powodując zakażenia w skupiskach dzieci. Dlatego często dochodzi do niego na placach zabaw czy w przedszkolu. Rotawirusy atakują nabłonek walcowaty na szczycie kosmków jelitowych znajdujących się w dwunastnicy i górnej części jelita cienkiego.

Podsumowując, do zakażenia dochodzi drogą feralno-oralną, okres namnażania wirusa trwa około 4 dni i odbywa się w cytoplazmie enterocytów. Następnie wiriony są wydalane z obfitym, wodnistym kałem biegunkowym.

Rotawirusy – objawy zakażenia

Zachorowanie zazwyczaj ma ostry przebieg – objawy zakażenia rotawirusem utrzymują się od 3 do 8 dni i mogą prowadzić do odwodnienia, zaburzeń elektrolitowych, znacznego pogorszenia ogólnego stanu zdrowia. Do typowych objawów zalicza się:

Choroba może przebiegać łagodnie lub nieco intensywniej, co jest już kwestią indywidualną.

Leczenie zakażenia rotawirusami

Nie ma swoistego leczenia infekcji rotawirusami. Choroba zazwyczaj przemija samoistnie, przy czym stosuje się leczenie objawowe. Jego podstawą jest nawadnianie organizmu, stosowanie środków przeciwbólowych i przeciwwymiotnych oraz odpowiednia dieta – lekkostrawna. Dziecku można podawać kleiki ryżowe, gotowane marchewki, zupy jarzynowe, chude mięso czy kisiele. Osobie chorej należy zapewnić odpowiednią ilość odpoczynku, aby organizm był w stanie szybko się regenerować. Dziecko podczas choroby nie powinno chodzić do przedszkola ani w inne miejsca publiczne, aby nie zarażać innych. Należy szczególnie dbać o jego higienę osobistą, ponieważ biegunki mogą powodować odparzenia okolic intymnych.

Najcięższe zakażenia obserwuje się u niemowląt ze względu na niską masę ciała i trudności w podaży płynów. W związku z tym często konieczna bywa hospitalizacja najmłodszych pacjentów i nawadnianie drogą kroplówek. Pobyt w szpitalu może trwać nawet do 9 dni.

Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Oleksy M., Koligot K., Dryś A., Gościniak G., Występowanie rotawirusów i adenowirusów u dzieci z objawami biegunki na terenie Dolnego Śląska, Hygeia Public Health, 4/2015.
  2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
  3. Boroń-Kaczmarska A., Wiercińska-Drapało A., Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.