Niedrożność mechaniczna jelit to patologiczny stan, w którym dochodzi do zamknięcia światła jelita cienkiego lub jelita grubego przez przeszkodę bądź ucisk pochodzący z zewnątrz. Konsekwencją jest zahamowanie pasażu treści jelitowej, co może mieć poważne skutki zdrowotne. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się najczęściej lekarz gastroenterolog.

Niedrożność mechaniczna jelit

Niedrożność mechaniczna jelit – przyczyny

Najczęściej diagnozowaną przyczyną niedrożności mechanicznej jelit jest nowotwór jelita grubego lub nowotwór jelita cienkiego, a także guzy sąsiednich narządów, które rozrastając się uciskają na pętle jelita. Do innych częstych przyczyn zaliczamy:

Rodzajem niedrożności mechanicznej jelit jest niedrożność z zadzierzgnięcia, gdzie aż 80% przypadków wynika z obecności zrostów wewnątrzotrzewnowych. Innymi przyczynami są przepukliny, wgłobienie jelit oraz skręt pętli jelita.

Warto wspomnieć o zespole Ogliviego, który imituje niedrożność mechaniczną jelit. Chorobę zwie się inaczej ostrą pseudoniedrożnością okrężnicy. Wiąże się ona z wystąpieniem szeregu objawów wskazujących na niedrożność jelit, związanych z ostrym rozdęciem jelita grubego, lecz przy jednoczesnym braku rzeczywistej niedrożności mechanicznej.

Niedrożność mechaniczna jelit – objawy

Niedrożność mechaniczna jelita grubego najczęściej objawia się silnym bólem i rozdęciem jelita, co jest odczuwalne jako stwardnienie powłok brzusznych. Ból pojawia się także podczas dotykania brzucha. Towarzyszą temu postępujące zaparcia. Objawy pojawiają się jednak stopniowo i powoli, dlatego pacjent często zgłasza się do lekarza dopiero po kilku dniach od momentu wystąpienia niedrożności. Zwłaszcza przy zachowaniu zdolności okrężnicy do wchłaniania składników odżywczych, wody i elektrolitów, niedrożność jelita grubego może być tolerowana przez wiele dni lub tygodni. Do innych możliwych objawów zaliczamy:

  • biegunkę – wywołaną przelewaniem kału upłynnionego, zwykle w konsekwencji infekcji bakteryjnych;
  • gorączkę;
  • krwawienia do przewodu pokarmowego.

W przeciwieństwie do niedrożności mechanicznej jelita cienkiego, tutaj wymioty praktycznie nie występują. Z kolei dla niedrożności jelita cienkiego charakterystycznymi objawami są:

  • nudności i wymioty;
  • bóle brzucha o charakterze kolkowym;
  • zatrzymanie stolca i gazów;
  • tzw. stawianie się jelit, czyli napinanie się rozdętych pętli jelitowych.

Powyższe objawy wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej.

Niedrożność mechaniczna jelit – leczenie

Niedrożność mechaniczna jelit należy do grona najczęstszych przyczyn leczenia operacyjnego w trybie dyżurowym. W diagnostyce należy uwzględnić badania obrazowe, zwłaszcza tomografię komputerową jamy brzusznej oraz RTG w pozycji stojącej. Na tej podstawie ustala się dalsze postępowanie. W lecznictwie wyróżniamy 2 sposoby leczenia niedrożności mechanicznej jelit – endoskopowe oraz chirurgiczne. Pacjent zawsze wymaga operacji, ponieważ tylko w ten sposób można usunąć przyczynę jego problemu. Przy odpowiednim i wczesnym postępowaniu terapeutycznym rokowania są dobre.

Różnicowanie

Ból brzucha i omawiane wyżej objawy mogą mieć wiele przyczyn, dlatego wnikliwa diagnostyka zawsze jest podstawą. Podejrzewając niedrożność jelit w pierwszej kolejności należy ustalić jej rodzaj. Warto wziąć pod uwagę niedrożność czynnościową – może być porażenna lub spastyczna. Dodatkowo liczy się jej lokalizacja. Ze względu na lokalizację wyróżniamy niedrożność niską (dotyczy jelita grubego) oraz wysoką (dotyczy dwunastnicy lub jelita cienkiego).

Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Wysocki A., Krzywoń J., Przyczyny niedrożności mechanicznej jelit, Przegląd Lekarski, 6/2001.
  2. Stukan M., Kruszewski J., Dudziak M., Kopiejć A., Preis K., Niedrożność przewodu pokarmowego u kobiet ciężarnych, Ginekologia Polska, 84/2013.
  3. Piskorz Ł., Jankowski W., Misiak P., Śmigielski J., Dwa przypadki niedrożności mechanicznej przewodu pokarmowego w wyniku skrętu jelita grubego, Postępy Nauk Medycznych, 11/2015.