Autoimmunologiczne zapalenie jelit to nie jedna jednostka choroba, lecz grupa schorzeń mających wspólne podłoże. Wynikają one z nadmiernej reakcji układu immunologicznego organizmu w stosunku do własnych tkanek. Konsekwencją jest niszczenie tkanek jelita cienkiego lub jelita grubego, a tym samym upośledzanie funkcji tych ważnych narządów.
Autoimmunologiczne zapalenie jelit – choroby
Do grona autoimmunologicznych zapaleń jelit można zaliczyć między innymi:
Etiopatogeneza tych schorzeń nie jest do końca znana. Uważa się, że na ich rozwój wpływ ma połączenie czynników genetycznych, środowiskowych oraz immunologicznych. Czynnikami ryzyka zaostrzającymi obraz kliniczny w dużej mierze są: nieodpowiednia dieta, nadmiar stresu, małe nawodnienie organizmu, brak odpowiedniej ilości snu, palenie papierosów.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
Stan zapalny dotyczy błony śluzowej odbytnicy i okrężnicy, czego konsekwencją są przewlekłe biegunki (nawet do kilkudziesięciu wypróżnień na dobę), krwawienia z odbytu, bóle brzucha i znaczna utrata masy ciała. Przebieg choroby obejmuje okresy remisji i fazy zaostrzeń. W Polsce każdego roku diagnozuje się aż 700 nowych przypadków, zazwyczaj są to osoby zmagające się z chorobą Leśniowskiego-Crohna. Ciężka postać choroby dotyczy około 10% chorych i jest stanem zagrażającym życiu ze względu na ryzyko groźnych powikłań, takich jak perforacja jelit, masywne krwawienia czy toksyczne zapalenia.
Celiakia
To autoimmunologiczna choroba o podłożu genetycznym, w przebiegu której miejsce ma nieprawidłowa reakcja organizmu na spożyty gluten. Gluten zaś jest białkiem obecnym w największych ilościach w ziarnach zbóż. Stany zapalne toczą się w obrębie jelita cienkiego, powodując uszkodzenie jego błon śluzowych i mikrokosmków. Na dłuższą metę, przy braku modyfikacji diety, może dojść nawet do ich zaniku. Charakterystycznymi objawami są wodniste lub tłuszczowe biegunki, bóle brzucha, wzdęcia, nagłe chudnięcie. Objawy pojawiają się po spożyciu pokarmów zawierających gluten.
Choroba Leśniowskiego-Crohna
Szacuje się, że choroba Leśniowskiego-Crohna występuje u około 6 tysięcy Polaków. Może dotyczyć każdego odcinka układu pokarmowego, jednak najczęściej zmiany lokalizują się w odcinku jelita krętego. U większości pacjentów obserwuje się biegunki i bóle brzucha, zaś u części z nich dodatkowo pojawiają się: gorączka, objawy zespołu złego wchłaniania oraz uczucie gazów w jamie brzusznej. Aż u 40% pacjentów dochodzi do samoistnego tworzenia się przetok czy zwężenia światła jelita. Późnym powikłaniem choroby Leśniowskiego-Crohna jest rak jelita grubego.
Autoimmunologiczne zapalenie jelit – leczenie
Diagnostyką i leczeniem autoimmunologicznych zapaleń jelit zajmuje się lekarz gastroenterolog. W zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta nierzadko współpracuje on z innymi specjalistami takimi jak:
- dietetyk, ponieważ chorzy często zmagają się z niedożywieniem;
- hematolog, gdyż jednocześnie często wykrywa się anemię;
- onkolog, w razie stwierdzenia zmian nowotworowych.
Podstawą diagnostyki jest gastroskopia i kolonoskopia, choć nierzadko badanie uzupełnia się USG jamy brzusznej. Pacjent musi wykonać badania krwi, moczu i kału. W przypadku celiakii warto wykonać testy genetyczne na obecność zonuliny.
Całkowite wyleczenie autoimmunologicznych chorób nie jest możliwe. Dąży się więc do uzyskania jak najdłuższej remisji. Podstawą jest regularna aktywność fizyczna, unikanie stresu, dbanie o higienę życia codziennego oraz przede wszystkim – odpowiednia dieta. W przypadku celiakii konieczna jest całkowita rezygnacja z glutenu. Bez względu na przyczynę i rodzaj choroby dieta musi być bogata w witaminy, minerały, pełnowartościowe białko oraz NNKT. Należy unikać alkoholu, tłuszczów zwierzęcych, napojów gazowanych czy słodyczy.
Niestety, leczenie autoimmunologicznych zapaleń jelit jest trudne, a 2/3 pacjentów nie reaguje na terapię. W skrajnych przypadkach konieczna może się okazać interwencja chirurgiczna, czyli założenie stomii. Jest ona nową drogą wypróżniania się, zlokalizowaną na ścianie brzucha.
Polecane produkty:
|
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Drąg J., Goździalska A., Knapik-Czajka M., Matuła A., Jaśkiewicz J., Nieszczelność jelit w chorobach autoimmunologicznych, Państwo i Społeczeństwo, 4/2017.
- Petryszyn P., Ziółkowska J., Paradowski L., Nieswoiste zapalenia jelit w ubezpieczeniu rentowym – przegląd piśmiennictwa, Przegląd Gastroenterologiczny, 3/2008.
- Bartnik W., Zakażenia i nieswoiste zapalenia jelit, Gastroenterologia Kliniczna, 2/2013.
Zostaw komentarz