W dzisiejszych czasach wiele osób zastanawia się, co oznacza nietolerancja laktozy. Jest to pojęcie bardzo często wykorzystywane w przypadku różnych nietolerancji pokarmowych i nie tylko. Niestety, równie często się je nadużywa i stosuje błędnie. Na czym więc dokładnie polega nietolerancja laktozy?

Co oznacza nietolerancja laktozy?

Czym jest laktoza?

Laktoza to inaczej cukier mleczny. Organiczny związek chemiczny należący do węglowodanów. Jest disacharydem złożonym z cząsteczki glukozy i galaktozy, połączonych ze sobą wiązaniem beta-1,4-glikozydowym. To główny cukier występujący w mleku ssaków – stanowi około 5% mleka krowiego oraz 7% mleka ludzkiego.

W związku z faktem, że laktoza nie może być bezpośrednio wchłaniania w ludzkich drogach pokarmowych, organizm musi ją wcześniej rozłożyć do cukrów prostych. Odpowiada za to enzym o nazwie laktaza. Jest on produkowany przez komórki znajdujące się w rąbku szczoteczkowym nabłonka jelita cienkiego.

Nietolerancja laktozy a alergia pokarmowa

Nietolerancja pokarmowa jest zaliczana do alergii pokarmowych, choć nie jest to do końca uzasadnione. Alergia pokarmowa to stan, w którym dolegliwości są uwarunkowane mechanizmami immunologicznymi. Podczas gdy alergen dostaje się do przewodu pokarmowego, organizm automatycznie produkuje odpowiednie przeciwciała celem neutralizacji go i wydalenia z organizmu. W tej reakcji biorą udział immunoglobuliny IgE. Przy nietolerancji laktozy taka sytuacja nie ma miejsca.

Co oznacza nietolerancja laktozy?

Nietolerancja laktozy odnosi się do niedoboru wspomnianego wcześniej enzymu, laktazy. Jeśli zabraknie laktazy, omawiany cukier mleczny nie ulega rozkładaniu do cukrów prostych, w efekcie czego zwiększa ładunek osmotyczny przewodu pokarmowego przyczyniając się do zwiększenia ilości wody w jelitach. To zaś prowadzi do wzdęć i biegunek. Najczęściej obserwuje się pierwotny niedobór laktazy, czyli hipolaktazję dorosłych. Przyczyną tego jest postępujące już od 2. roku życia zmniejszanie się aktywności laktazy, która ostatecznie osiąga zaledwie kilka procent aktywności w dorosłym życiu.

Wyróżnia się także alaktazję, czyli wrodzony niedobór laktozy (uwarunkowany genetycznie wrodzony defekt metaboliczny), a także wtórny niedobór enzymu laktazy, do czego prowadzi uszkodzenie i zniszczenie nabłonka oraz kosmków jelitowych w wyniku niektórych chorób, takich jak:

  • martwicze zapalenie jelit;
  • choroba Leśniowskiego-Crohna;
  • zespół krótkiego jelita;
  • celiakia;
  • choroba Duhringa;
  • mukowiscydoza;
  • infekcje żołądkowo-jelitowe;
  • przyjmowanie niektórych leków.

W przebiegu powyższych chorób i stanów również można odnotować nietolerancję laktozy.

Objawy nietolerancji laktozy

Nietolerancja laktozy może się objawiać poprzez:

Intensywność tych objawów koreluje z ilością spożytej laktozy. Im więcej, tym objawy będą silniejsze. Należy tutaj zaznaczyć, że objawy nietolerancji laktozy nie pojawiają się natychmiast. Zazwyczaj kilka lub nawet kilkanaście godzin od spożycia tego cukru.

Życie z nietolerancją laktozy

Dawniej nietolerancja laktozy w dużym stopniu wpływała na pogorszenie jakości życia konsumentów. Współcześnie przemysł gastronomiczny i spożywczy rozwinął się w takim stopniu, że nietolerancja laktozy nie jest już problemem. Osoby cierpiące na tę dolegliwość mogą bez obaw pić mleko i sięgać po fermentowane napoje mleczne, jednak muszą zwracać uwagę, aby były to produkty bez laktozy. Taka informacja zawsze widnieje na opakowaniu produktów.

Także w większości restauracji można przeczytać informacje o wykorzystywanych składnikach mogących wywołać nadmierną reakcję układu pokarmowego przy poszczególnych daniach. Istnieje obowiązek oznaczania obecności laktozy w produktach spożywczych, właśnie z myślą o osobach z jej nietolerancją.

Polecane produkty:
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej...

Bibliografia

  1. Sawala W., Nietolerancja laktozy a stosowanie leków z laktozą, Poznań 2018.
  2. Zatwarnicki P., Nietolerancja laktozy – przyczyny, objawy, diagnostyka, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 3/2014.
  3. Fidler-Witoń E., Lisowska A., Walkowiak J., Nietolerancja laktozy – klasyfikacja i diagnostyka, Pediatria Polska, 6/2019.