Nieswoiste choroby zapalne jelit to przewlekłe schorzenia o podłożu autoimmunologicznym, których dokładne przyczyny mimo wnikliwych badań nie zostały znalezione. Przebiegają z naprzemiennymi okresami zaostrzeń i remisji, mogąc prowadzić do wielu powikłań. Diagnostyką i leczeniem nieswoistych chorób zapalnych jelit zajmuje się lekarz gastroenterolog.

Nieswoiste choroby zapalne jelit

Nieswoiste choroby zapalne jelit

Do grona nieswoistych chorób zapalnych jelit zaliczamy:

Wszystkie one posiadają podłoże autoimmunologiczne, co oznacza, że komórki układu odpornościowego błędnie rozpoznają i tym samym atakują zdrowe, własne tkanki należące do układu pokarmowego. Nie wiadomo jednak dlaczego tak się dzieje. Cechą wspólną dla wszystkich trzech chorób jest wzrost ryzyka rozwoju nowotworu przewodu pokarmowego oraz młody wiek w momencie zachorowania, zwykle między 20. a 40. rokiem życia.

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Zmiany chorobowe mogą zlokalizować się w niemal każdym odcinku przewodu pokarmowego, a stan zapalny w większości przypadków obejmuje jelito cienkie lub jelito grube. Charakterystycznymi objawami są:

  • bóle brzucha o różnym nasileniu;
  • nudności i wymioty;
  • biegunki;
  • wzdęcia;
  • przewlekłe zmęczenie, brak energii życiowej;
  • pogorszenie odporności;
  • pogorszenie kondycji skóry;
  • bóle głowy.

Choć nie wiadomo jakie są dokładne przyczyny choroby Leśniowskiego-Crohna (oraz wszystkich innych schorzeń autoimmunologicznych), udowodniono jej występowanie rodzinne. W cięższych przypadkach może dojść nawet do zapalenia wątroby czy konieczności wprowadzenia stomii. W terapii choroby najczęściej stosuje się leki wpływające na układ odpornościowy oraz modyfikuje codzienną dietę.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

We wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego pierwszym i najczęstszym objawem jest biegunka z domieszką krwi w kale. Pacjenci ze zmianami ograniczonymi do odbytnicy mogą mieć prawidłowy rytm wypróżnień, a nawet zaparcia. Do pozostałych objawów zaliczamy:

  • bóle brzucha;
  • nagłe chudnięcie bez konkretnej przyczyny;
  • gorączkę;
  • obrzęki.

Zajęcie przełyku wywołuje dysfagię, z kolei zajęcie żołądka lub dwunastnicy przypomina objawy choroby wrzodowej lub zwężenia odźwiernika. Objawy mogą mieć różną intensywność – od łagodnej do bardzo ciężkiej, wymagającej stałej kontroli lekarskiej. Leczenie farmakologiczne wrzodziejącego zapalenia jelita grubego polega na stosowaniu sulfasalazyny lub kwasu 5-aminosalicylowego, glikokorytkosteroidów, antybiotyków oraz leków immunosupresyjnych. Niestety, w pewnym momencie choroby często bywa konieczne leczenie chirurgiczne, obejmujące wykonanie całkowitej kolektomii.

Objawy pozajelitowe nieswoistych chorób zapalnych jelit

Objawy pozajelitowe dotyczą blisko 50% wszystkich chorych. Najczęściej są to:

  • obwodowe zapalenie stawów;
  • zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK);
  • rumień guzowaty;
  • zmiany okołoodbytnicze.

Zapalenie stawów obwodowych ma charakter wędrujący, zwykle dotyczy dużych stawów i wraz z rozwojem choroby przemieszcza się na te mniejsze. Bóle stawów czy rumień guzowaty mogą stanowić pierwszy objaw nieswoistej choroby zapalnej jelit, natomiast ZZSK może wystąpić samodzielnie, w okresach remisji choroby.

Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Zawadzka P., Nieswoiste zapalenia jelit – wczoraj i dziś, Nowiny Lekarskie, 5/2006.
  2. Radwan P., Radwan K., Nieswoiste choroby zapalne jelit u osób w podeszłym wieku, Gastroenterologia Kliniczna, 1/2016.
  3. Wojtuń S., Gil J., Szwed Ł., Dyrla P., Podstawowe objawy i różnicowanie nieswoistych chorób zapalnych jelit, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10/2014.
  4. Zatorski H., Sałaga M., Zielińska M., Fichna J., Czynniki genetyczne w patogenezie, przebiegu i leczeniu nieswoistych chorób zapalnych jelit, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69/2015.