Ostatnimi laty wykazano, że probiotyki mogą wpływać korzystnie na występującą depresję, zmniejszając jej nasilenie lub nawet jej zapobiegając. W powstawaniu wielu zaburzeń natury psychicznej dużą rolę odgrywa bowiem stan mikroflory jelitowej.

Probiotyki na depresje

Mikroflora jelitowa a zaburzenia psychiczne

U ludzi związek pomiędzy zaburzeniami pracy jelit a zaburzeniami psychicznymi zaobserwowano między innymi na podstawie częstego współwystępowania zespołu jelita drażliwego (IBS) oraz zaburzeń depresyjno-lękowych. W efekcie aż do 90% pacjentów z zespołem jelita drażliwego cierpi na zaburzenia nastroju. Poszukując przyczyn zaburzeń oraz chorób psychicznych, środowiska psychiatryczne zwróciły uwagę na zmiany w składzie mikroflory jelitowej pacjentów i potencjalne tego następstwa. U osób cierpiących na depresję wykazano między innymi:

  • zmniejszenie liczebności bakterii z rodzaju Bifidobacterium;
  • zwiększenie liczebności bakterii typu Firmicutes;
  • miejscowe stany zapalne w obrębie błony śluzowej dróg pokarmowych.

Badania na zwierzętach wykazały, że zaburzenia w zakresie mikroflory jelitowej korelują z nasileniem stanów lękowych. Badania na ludziach muszą zostać jeszcze przeprowadzone na większą skalę, choć do tej pory wyniki są podobne.

Mikroflora jelitowa a równowaga organizmu

Prawidłowa mikroflora jelitowa (zarówno pod względem składu, jak i jakości) zapewnia homeostazę organizmu. Homeostaza odnosi się do zachowania wewnętrznej równowagi – w efekcie wszystkie narządu, tkanki i układy pracują na najwyższych obrotach, optymalnie zapewniając funkcjonalność całego organizmu. Nie bez powodu mówi się, że zdrowie całego organizmu pochodzi od jelit. Dlaczego tak się dzieje? Otóż prawidłowo funkcjonująca mikroflora jelitowa odpowiada między innymi za:

  • produkcję wielu hormonów i neuroprzekaźników;
  • syntezę witamin z grupy B;
  • zwiększanie biodostępności wielu składników odżywczych;
  • prewencję wnikania do organizmu toksyn i patogenów;
  • prawidłowe trawienie.

Wszystko to sprawia, że każdy inny układ może czerpać korzyści ze sprawnego układu pokarmowego.

Zobacz również: Kiedy przyjmować probiotyki?

Jak probiotyki wpływają na depresję?

Takie szczepy, jak Bifidobacterium i Lactobacillus, mogą łagodzić odpowiedź na stres, a zwiększenie liczby szczepów patogennych w przewodzie pokarmowym może prowadzić do niepokoju. Liczni autorzy badają wpływ prebiotyków i probiotyków na nasilenie stresu i depresji – wyniki takich badań zwykle są podobne.

Możliwe, że przyjmowanie probiotyków mogłoby zapobiegać zaburzeniom składu mikrobioty jelitowej w następstwie przewlekłego stresu, a przez zmniejszenie stanu zapalnego i zwiększenie biosyntezy serotoniny probiotyki mogłyby stanowić element profilaktyki depresji. Dodatkowo ważną zaletą suplementacji probiotykami jest to, że w dotychczasowych badaniach nie zaobserwowano poważnych działań niepożądanych po spożyciu tych preparatów.

Jak wspomniano, bakterie jelitowe syntezują witaminy, wspierają produkcję hormonów i neuroprzekaźników, w tym glutaminy, dopaminy, serotoniny, noradrenaliny czy kwasu gamma-aminomasłowego. To właśnie te związki odpowiadają za nasze dobre samopoczucie i równowagę psychiczną. Jeśli są produkowane w odpowiednich ilościach – ryzyko zaburzeń psychicznych i depresji znacznie się zmniejsza. Do ich produkcji niezbędna jest jednak dobrze działająca mikroflora jelitowa.

Zobacz również: Probiotyki w ciąży.

Podsumowanie

Nie można jednoznacznie ocenić potencjału bakterii we wspomaganiu leczenia depresji u ludzi. Znając jednak potencjalne mechanizmy odgrywające rolę w rozwoju depresji i związanymi z nimi zaburzeniami w wytwarzaniu substancji prozapalnych, warto dążyć do utrzymania prawidłowego składu flory jelitowej, który może wpływać ochronnie i profilaktycznie na wiele schorzeń psychosomatycznych. Konieczne i pomocne będą wyniki nowych badań dotyczących roli mikrobioty jelitowej w patofizjologii depresji u ludzi.

Polecane produkty:
Naturalne probiotyki bioalgi
Probiotyki od bioalgi zawierają naturalne, wyselekcjonowane (150 milionów) żwywe szczepy bakterii. Uzupełniają niedobory w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Zobacz więcej...

Bibliografia

  1. Stefaniak A., Janion K., Stanuch B., Rola mikrobioty jelitowej w patofizjologii depresji, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 72/2018.
  2. Gałecka M., Basińska A., Bartnicka A., Probiotyki – implikacje w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2018.
  3. Liśkiewicz P., Pełka-Wysiecka J., Wroński M., Bąba-Kubiś A., Samochowiec J., Flora jelitowa a patomechanizm powstawania zaburzeń afektywnych i lękowych – aktualny stan wiedzy i dalsze perspektywy, Psychiatria, 2/2018.
  4. Gumiela D., Ocena skuteczności probiotykoterapii jako elementu leczenia zaburzeń nastroju. Przegląd badań, Pielęgniarstwo Polskie, 1/2019.