Jak poprawić pracę jelit, aby w pełni cieszyć się zdrowiem układu pokarmowego? Z całą pewnością jelita odgrywają ogromną rolę w zachowaniu ogólnego zdrowia fizycznego i psychicznego. Zasiedlane są koloniami korzystnie działających bakterii, które warunkują m.in. odporność ustroju, biodostępność składników odżywczych i ochronę przed patogenami. Niestety, w dzisiejszych czasach jelita są bardzo często zaniedbywane.

Jak poprawić pracę jelit?

Problemy jelitowe – skąd się biorą?

Do problemów jelitowych dochodzi najczęściej wskutek nieodpowiedniego trybu życia, który obejmuje m.in.:

  • nadmierny stres w życiu codziennym;
  • niewłaściwą dietę;
  • brak aktywności fizycznej;
  • unikanie picia wody, a sięganie po kawę i alkohol;
  • palenie papierosów;
  • przyjmowanie leków.

W dzisiejszych czasach powszechne są choroby takie jak nietolerancje pokarmowe, choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego czy zespół nieszczelnych jelit. Większość takich dolegliwości wynika ze stresu oraz stylu życia.

Objawy problemów jelitowych

O problemach jelitowych możemy mówić wówczas, gdy zauważamy następujące objawy:

  • zaparcia lub biegunki;
  • wzdęcia, uczucie pełnego brzucha;
  • charakterystyczne „przelewanie się” w brzuchu;
  • bóle brzucha;
  • nudności po pewnym czasie od spożycia posiłków.

W zależności od problemów, może dojść do niedożywienia lub niedoborów pewnych składników pokarmowych. Dzieje się tak, ponieważ mikroflora jelitowa odpowiada za utrzymanie integralności błony jelit – przepuszcza cenne składniki odżywcze do krwiobiegu, zaś ogranicza przenikanie szkodliwych bakterii, toksyn i metali ciężkich. Jeśli dojdzie do zaburzenia w jej funkcjonowaniu, składniki aktywne pożywienia nie będą wchłaniać się odpowiednio. Dojdzie również do spadku ogólnej odporności.

Wykazano, że problemy jelitowe ściśle wiążą się z naszym samopoczuciem i zdrowiem psychicznym. Okazało się, że zaburzenia w obrębie mikroflory jelitowej zwiększają ryzyko wystąpienia depresji, zaburzeń lękowych, drażliwości i niskiej samooceny. Częste jest także powiązanie zaburzeń jelitowych z problemami skórnymi.

Jak poprawić pracę jelit?

Przy niewielkim nakładzie własnej pracy jesteśmy w stanie wpłynąć na zdrowie naszych jelit i ich prawidłową pracę. Jeśli zaburzenia jelitowe są przewlekłe, warto ustalić ich przyczynę. Warto udać się na podstawowe badania – krwi, moczu, ewentualnie kolonoskopię i gastroskopię oraz testy alergiczne. Często zauważa się jednak zaburzenia pracy jelit bez określone przyczyny. Wówczas należy przyjrzeć się swojemu stylowi życia.

Prawidłowa dieta

Aby jelita funkcjonowały prawidłowo muszą otrzymywać składniki odżywcze, które wspierają ich pracę. Przede wszystkim należy wykluczyć alergeny, które powodują u danej osoby nieprawidłowe reakcje ze strony układu pokarmowego. Warto sięgać po:

  • wodę – wpływa na prawidłową konsystencję stolca, odżywia jelita i poprawia pasaż jelitowy;
  • błonnik pokarmowy – szczególnie polecany przy zaparciach. Obecny w skórkach owoców, ciemnym pieczywie, orzechach czy produktach pełnoziarnistych;
  • chude mięso i ryby;
  • tłuszcze roślinne;
  • ziołowe przyprawy;
  • probiotyki i prebiotyki.

Należy zaś unikać ostrych przypraw, tłustego mięsa i podrobów, niektórych roślin ciężkostrawnych i wzdymających (np. groch, fasola) oraz słodyczy. Niewskazane jest także spożycie słodyczy, fast-foodów oraz słodkich napojów gazowanych. Oczywiście najlepiej jest, aby dieta była dobrana indywidualnie do problemów danej osoby, szczególnie jeśli boryka się z biegunkami lub zaparciami (obydwie dolegliwości wymagają innego podejścia dietetycznego).

Regularna aktywność fizyczna

Regularna aktywność fizyczna stymuluje jelita do pracy, poprawia ich ruchomość względem siebie i innych, okolicznych tkanek, tym samym poprawiając pasaż jelitowy. Wykazano, że regularna aktywność zapobiega zaparciom, zmniejsza wzdęcia i występowanie gazów oraz pozwala na dostateczne ukrwienie jelit. Przy problemach jelitowych nie zaleca się aktywności skocznościowych – trampoliny, jazda konna czy wszelkie skoki. Pozostałe aktywności są jak najbardziej wskazane.

Unikanie stresu

Stres jest największym wrogiem naszych jelit. Każdy z pewnością doświadczył zjawiska bólu brzucha, biegunek czy uczucia „supła” w brzuchu w sytuacji wysoce stresującej. Stres nasila również objawy chorób jelitowych i jest podstawowym czynnikiem ryzyka zespołu jelita drażliwego. Jeśli żyjemy w dużym stresie warto poświęcić chwilę każdego dnia na relaksację i wyciszenie. Radzenie sobie ze stresem nie jest wcale proste, a w niektórych sytuacjach konieczna może się okazać konsultacja z psychoterapeutą.

Fizjoterapia i osteopatia

Przy problemach jelitowych można spróbować tak zwanej terapii wisceralnej, czyli metody fizjoterapeutycznej opierającej się na pracy manualnej z narządami jamy brzusznej. Specjalista po przeszkoleniu dobiera techniki i chwyty indywidualnie do problemu pacjenta i tym samym zwiększa ruchomość jelit, wpływa na ich prawidłowy pasaż, wzmaga ukrwienie i odżywienie oraz zmniejsza ewentualne dolegliwości. To metoda szczególnie polecana przy zaparciach i wzdęciach, ale nie tylko. Uzupełnieniem może być akupunktura i terapia relaksacyjna.

Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Grochowska U., Poradnik żywieniowy dla chorych na chorobę Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego, Warszawa 2016.
  2. Czerwionka-Szaflarska M., Romańczuk B., Postępowanie w zaparciu czynnościowym stolca u dzieci i młodzieży, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2008.
  3. Budzyński J., Wasielewski M., Suppan K., Pulkowski G., Choroba niedokrwienna jelit w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2011.
  4. Bienkiewicz M., Bator E., Bronkowska M., Błonnik pokarmowy i jego znaczenie w profilaktyce zdrowotnej, Problemy Higieny i Epidemiologii, 1/2015.